Expatriates

Als therapeut en als ervaringsdeskundige heb ik gemerkt dat er heel weinig aandacht is voor expatproblematiek en hiermee bedoel ik voornamelijk de emotionele impact die een leven als expatriate op een partner en/of gezin kan hebben.

Opmerkingen als: “Kinderen merken niets van een verhuizing tot hun twaalfde” zijn één van de vele opmerkingen die ik in de loop der jaren voorbij heb zien komen. De realiteit is echter anders.

Er is veel onwetendheid op dit gebied. Ik wil graag meer aandacht besteden aan deze zogenaamde expatriate problematiek.

 

 

Wat is een expatriate?

Dit woord is algemeen bekend bij internationale gemeenschappen en refereert naar een individu die niet in zijn ‘paspoort’ en/of geboorteland woont en wordt blootgesteld aan veel veranderingen zoals een nieuw gastland, nieuwe school, andere taal, andere cultuur, andere mensen, een nieuwe woning, nieuwe vrienden maken, kortom een totaal “nieuw” leven.

Het woord ‘expatriate’ is een Engels woord. De Engelsen hebben de term samengesteld uit de Latijnse woorden ‘ex’ (uit, buiten) en ‘patria’ (vaderland). Een expatriate is dus iemand die buiten het vaderland verblijft, voornamelijk werkgerelateerd.

Het leven van een expatriate is er één van komen en gaan, van afscheid nemen en voortdurend nieuwe contacten leggen, van loslaten en je verbinden, van elke keer weer een plek maken voor jezelf.

 

Het kind van een expatriate

Het kind van een expatriate wordt meestal niet gevraagd of het wil verhuizen. Het kind wordt uit zijn vertrouwde omgeving gehaald en meegenomen naar het buitenland. Dit heet ontwortelen. Het ontwortelen van kinderen kan een enorme impact hebben op hun ontwikkeling. Helaas worden die gevolgen nog vaak onderschat.

Een expatriate gemeenschap in het buitenland is een “cultuur tussen culturen” en wordt daarom de derde cultuur, Third Culture genoemd. Onderzoek naar kinderen in de Third Culture leverde de term Third Culture Kids op. Het Expat Child Syndrome (ECS) is een term die psychologen hebben gecreëerd om de emotionele stress bij expat kinderen te benoemen die wordt veroorzaakt door een verhuizing naar het buitenland.

Third Culture Kids die terugkijken op hun expat leven denken vaak met gemengde gevoelens terug aan deze periode. Dit kan een louter positieve periode zijn wanneer ouders zich goed voorbereiden, niet alleen in materieel opzicht maar ook op emotioneel gebied. Tot op de dag van vandaag onderschatten veel ouders de impact die een verhuizing naar het buitenland op een kind kan hebben. Zij verdiepen zich onvoldoende in het emotionele aspect van een verhuizing naar het buitenland.

Het leven van een expat is er één van komen en gaan, van afscheid nemen en voortdurend nieuwe contacten leggen, van loslaten en je verbinden, van elke keer weer een plek maken voor jezelf. Om die veranderingen aan te kunnen, heb je interne stabiliteit en bedding (aardvlak) nodig. Vaak is die interne stabiliteit en bedding er niet. De combinatie van eenzaamheid, ontworteling en heimwee, die onlosmakelijk hoort bij een tijdelijk leven elders, haalt je leven uit balans.

 

 

Onze partners

Het “expatriate” zijn kan een relatie maken of breken. Stabiele relaties overleven over het algemeen een verhuizing naar het buitenland. Relaties die al scheurtjes vertonen vaak niet. Partners kunnen moeite hebben met het aanpassen aan hun nieuwe leven, de lange werkdagen van hun partner of worstelen met het feit dat hij/zij zijn of haar carrière in het land van herkomst heeft moeten opgeven omwille van de carrière van de partner. Al deze factoren kunnen een relatie onder druk zetten.

 

 

Onze kinderen

De overgang en de aanpassing na een verhuizing naar het buitenland kunnen allerlei gevoelens veroorzaken bij een kind zoals opwinding, verdriet of een kind kan helemaal van streek raken door de verhuizing. De gedachte om familie en vrienden te moeten achterlaten kan enorm beangstigend zijn, zeker voor pubers.

 

 

Vriendschappen

Een quote uit www.succesabroadcoaching.com/how geeft heel duidelijk weer hoe het “expatriate” zijn effect heeft op relaties.

“it’s amazing how circumstance have brought us together, we are all so different and in normal walks of life would probably not have become friends, but because we are in this unique geographical situation and because of our children we have all become valued friends”

Dit is de oorsprong van expatriate vriendschappen. Eenzaamheid, het nieuw zijn en het verwijderd zijn van onze normale ondersteunende structuren brengt een bepaalde groep mensen samen.

Met deze mensen deel je, vaak tijdelijk, de gebeurtenissen in je leven die je anders met je familie of jeugdvrienden zou hebben gedeeld. Sommige vriendschappen overleven de scheiding en afstand, maar de meeste vriendschappen overleven dit helaas niet.

Een ontworteld mens is uit zijn vertrouwde omgeving weggehaald.

Een plant kan zonder wortels niet overleven en ook de psyche van een mens kan dat niet. Onze wortels staan voor waar we vandaan komen: de aarde, onze familie en onze persoonlijke geschiedenis.

Om beter te kunnen inspringen op de vragen en behoeften van je kind, is het praktisch om de ontwikkelingsfasen van een kind in gedachten te houden. Je kunt kinderen grofweg in zes ontwikkelingsfasen indelen.

Hieronder zijn de laatste drie ontwikkelingsfasen beschreven.

 

Kleuters (4-6 jaar)
Kleuters kunnen al wat meer betrokken worden bij de verhuizing. Ook op deze leeftijd is het van belang niet te veel en te snel informatie te geven. De kleuter begint belangstelling te tonen voor relaties buiten die met de ouders.

De relaties binnen het gezin voorzien het kind van een eerste voorbeeld van hoe het zijn eigen relaties moet vormen. Het kind begint nu speelkameraadjes van zijn eigen leeftijd te krijgen. De aard van deze relaties is van grote invloed op het gevoel van eigenwaarde van het kind.

Afwijzing of verlies tijdens deze fase kan bijzonder beschadigend zijn. De wereld van het gezin is de sociale basis voor het betreden van de grotere wereld, zoals bijvoorbeeld de school.

 

Basisschoolleeftijd (6-11 jaar)
Kinderen in de basisschoolleeftijd begrijpen goed wat verhuizen is. Je kunt ze op deze leeftijd vertellen en uitleggen waarom er binnenkort verhuisd gaat worden.

Het uitleggen is heel belangrijk, je kind voelt zich dan serieus genomen. Kinderen in deze leeftijd hebben vaak vaste vriendjes en vriendinnetjes en zullen meestal niet staan te springen als zij over de verhuisplannen horen.

Kinderen willen hun vriendjes niet verliezen, niet veranderen van sportclub, hun hond of kat niet achterlaten of hun fijne vertrouwde kamer opgeven. Een verhuizing kan de resultaten op school verstoren, vooral wanneer kinderen bezig zijn met het aanleren van de basisvaardingen van schrijven, lezen en rekenen.

Naarmate kinderen ouder worden wordt het steeds moeilijker om vriendschappen aan te gaan en steeds pijnlijker om afscheid te nemen. Om zich tegen deze pijn te beschermen, investeren zij steeds minder in vriendschappen.

 

Pubers (12-19 jaar)
De pubertijd lijkt een ideale tijd om te verhuizen. De stap naar de middelbare school kan dan mooi samengaan met de stap naar een ander land.

De pubertijd kan echter een lastige tijd zijn omdat er dan al zoveel veranderingen in het leven van een puber plaatsvinden. Op deze leeftijd vinden er lichamelijke veranderingen plaats en spelen er vele onzekerheden bij een kind.

Ook zijn vrienden en verenigingen belangrijk, zij spelen een grote rol in het leven van de puber.

Wat is een Third Culture Kid?

Een Third Culture Kid (definitie van TCK door David C. Pollock), hierna te noemen TCK, is een persoon die een groot deel van zijn jeugd in één of meerdere culturen, anders dan de cultuur van de ouders, heeft doorgebracht. Hij voelt zich verbonden met al deze culturen, zonder zich in één ervan volledig thuis te voelen en te kunnen wortelen.

Hoe kun je nu zeggen dat mensen met zulke verschillende culturele achtergronden en ervaringen een “cultuur” zijn? Het woord cultuur definieert toch voornamelijk een groep mensen die iets gemeen hebben? Dit is een van de vele tegenstrijdigheden over TCK’s. Als je kijkt naar de verschillen tussen TCK’s zoals ras, nationaliteit en plaatsen waar zij opgegroeid zijn, dan zou je denken dat TCK’s niets gemeen hebben.

Een veelvoorkomende misvatting over TCK’s is dat zij zijn opgegroeid in “de Derde Wereld.” De Derde Wereld heeft geen specifieke relatie met het begrip Third Culture. TCK’s kunnen overal opgegroeid zijn.

Hoe is deze term dan tot stand gekomen? Twee sociaal wetenschappers, Ruth Hill Useem en John Useem, ontwikkelden deze term toen zij in de jaren vijftig een jaar in India verbleven om daar Amerikanen te bestuderen die daar leefden en werkten. Tijdens hun verblijf in India ontmoetten zij vele expatriates. Zij realiseerden zich al snel dat deze expatriates een levensstijl hadden ontwikkeld die verschillend was van de levensstijl in het thuisland én verschillend was van de cultuur van het gastland. Het was een levensstijl die zij samen deelden op dat moment, in India.

Om de expatriate wereld zo goed mogelijk te definiëren, omschreven de Useems de cultuur van het thuisland als de eerste cultuur. Zij noemden de cultuur van het gastland, (in dit geval India), de tweede cultuur en zij definieerden de levensstijl van de expatriate gemeenschap als een “cultuur tussen culturen” en noemden het de derde cultuur, the Third Culture.

Dr. Ruth Useem raakte gefascineerd door de kinderen die in deze Third Culture opgroeiden en deed verder onderzoek naar deze kinderen en noemde ze Third Culture Kids (TCK’s). Het onderzoek van Ruth beperkte zich niet tot één expatriate subcultuur of sector zoals bijvoorbeeld het bedrijfsleven of defensie maar zij betrok alle sectoren en achtergronden. Hierdoor kreeg zij een goed inzicht in wat TCK’s met elkaar gemeen hebben.

Het is moeilijk om te bepalen na hoeveel tijd in het buitenland een kind een TCK wordt. De periode waarin dit gebeurt kan wel bepaald worden namelijk de ontwikkelingsjaren van een kind (van de geboorte tot 19 jaar). Hierna worden TCK’s, ATCK’s oftewel Adult Third Culture Kids (hierna te noemen ATCK) omdat hun levens zich verder ontwikkelen door de Third Culture ervaring.

De cultuur van het thuisland wordt gedefinieerd als de cultuur van de ouders omdat TCK’s vaak een ander gevoel hebben van “thuis” dan hun ouders. Daarom wordt de term paspoortland gebruikt om het land en de cultuur van de ouders te benoemen.

Wat doen invloeden, zoals een verhuizing, met het Innerlijke Kind?

De manier waarop wij in het dagelijkse leven functioneren, wordt bepaald door reacties en overlevingsstrategieën die wij als kind hebben geleerd.

Een verhuizing die een kind heeft meegemaakt en die niet volledig is verwerkt, kan een emotionele lading achterlaten die wordt opgeroepen bij huidige gebeurtenissen. Het is dus belangrijk om de emotionele lading te verwerken.

Tijdens onze kindertijd leren wij ook om een interpretatie aan de realiteit te geven. Regels en overtuigingen worden geleerd. Sommige van deze overtuigingen hebben later een beperkend en belemmerend effect op onze persoonlijke ontwikkeling.

Ons verleden leeft voort in het heden. De manier waarop wij als kind zijn behandeld of wat wij als kind hebben meegemaakt, is de wijze waarop wij onszelf als volwassenen gaan behandelen. Om als kind te overleven hebben wij een aantal strategieën ontwikkeld die de bedoeling hadden om de pijn niet meer te voelen. Deze strategieën leven voort in het heden en kunnen nu onze ontwikkeling blokkeren.

Wij willen graag geloven dat onze kindertijd een rooskleurige periode was. Wij zeggen dat wij het verleden met rust moeten laten en dat wij daarmee moeten leren leven. Onze ouders hebben hun best gedaan. Dit zijn manieren waarmee ons ego de illusie van een rooskleurige kindertijd in stand probeert te houden.

Een plant kan zonder wortels niet overleven en ook de psyche van een mens kan dat niet. Onze wortels staan voor waar we vandaan komen: de aarde, onze familie en onze persoonlijke geschiedenis.

Om beter te kunnen inspringen op de vragen en behoeften van je kind, is het praktisch om de ontwikkelingsfasen van een kind in gedachten te houden. Je kunt kinderen grofweg in zes ontwikkelingsfasen indelen.

Hieronder zijn de eerste drie ontwikkelingsfasen beschreven.


Baby’s (0-1)
Baby’s zijn zeer gevoelig voor veranderingen. Vaak wordt er gedacht dat verhuizen met een baby goed te doen is omdat zij nog jong zijn en het allemaal niet door zouden hebben. Juist omdat zij zo jong en gevoelig zijn voor (gevoels)veranderingen, kunnen baby’s aardig van slag raken tijdens of na een verhuizing.

Baby’s kun je niets uitleggen en hebben veel behoefte aan veiligheid, rust en stabiliteit. De meeste mensen kunnen zich hun geboorte en vroegste kindertijd niet bewust herinneren. Niettemin doordringen deze herinneringen, als oerervaringen, indirect elk aspect van ons wezen.

Een verhuizing kan een diepe onzekerheid veroorzaken en ons in ons overleven bedreigen. Terwijl wij opgroeien, kunnen wij te maken krijgen met een begraven herinnering aan hulpeloosheid die geen verband houdt met iets concreets.

Het is daarom belangrijk om de nieuwe omgeving van de baby zo voorspelbaar mogelijk te houden. Dit kan bijvoorbeeld door dezelfde inrichting van de slaapkamer aan te houden, de baby in hetzelfde bedje te laten slapen en alle routines proberen aan te houden.


Dreumes (1-2 jaar)
Een dreumes is een echte ontdekkings-reiziger. Dit is de leeftijd waarop kinderen mobiel worden en het hele huis doorwaggelen en korte episoden van onafhankelijkheid ervaren. Zij kunnen nu overal naartoe lopen en pakken van alles op. Het kind begint te ontdekken dat het een afzonderlijk persoon is.

Ook zijn dreumesen zich steeds bewuster van hun eigen omgeving en dus ook van hun eigen huis. Een verandering van huis kan dan ook een behoorlijke impact op een dreumes hebben.

Peuters (2-4 jaar)
Kinderen in deze leeftijdscategorie leven in het moment en realiseren zich vaak nog niet goed wat “over een tijdje gaan wij verhuizen” betekent. Toch kun je peuters al redelijk goed voorbereiden op een verhuizing. Peuters zijn meestal zeer verknocht aan hun eigen speelgoed, knuffels en eigen kamer. Helaas zijn ouders vaak geneigd om in het nieuwe huis het roer om te gooien en voor de peuter een “hele leuke nieuwe kamer” te maken.

Maar er verandert al zoveel voor het kind dat dit geen goed moment is om de kamer van je peuter te restylen. Soms kan de emotionele reactie op de verhuizing bij peuters later komen dan verwacht. Dan lijkt het allemaal goed te gaan, maar na een paar weken wil je kind opeens “weer terug naar het oude huis." Terugval in zindelijkheid, verandering in humeur of slechter slapen, kunnen in deze fase voorkomen.

Een peuter is ook gehecht aan de dagelijkse routine en aan degene die hem verzorgt. Verandering in deze verzorging of dagelijkse routine, bijvoorbeeld een nanny die een groot deel van de verzorging overneemt, kan de peuter het gevoel geven in de steek gelaten te zijn en het een gevoel van onveiligheid geven.

Is een TCK (Third Culture Kid) een kameleon of een muurbloempje?

Het is belangrijk om te benadrukken dat er een verschil is tussen een volwassene die voor het eerst naar het buitenland verhuist en kinderen die opgroeien in het buitenland.

Volwassenen die voor de eerste keer verhuizen naar het buitenland, krijgen ongetwijfeld te maken met een cultuurshock en hebben een periode nodig om zich aan te passen.

Ook hun kijk op de wereld zal veranderen door deze verhuizing maar zij hebben reeds een waardesysteem, een gevoel van identiteit en hebben inmiddels goede en diepgaande relaties opgebouwd met hun familie en vrienden in hun thuisland. Het fundamentele gevoel van wie zij zijn en waar zij thuishoren blijft intact, ondanks dat zij zich in het begin een vreemdeling voelen in het nieuwe land.

TCK’s verhuizen van de ene naar de andere cultuur tijdens de cruciale fasen in hun ontwikkeling waarin zij hun persoonlijke- en culturele identiteit vormen. Bij iedere verhuizing is er de steeds weer terugkerende vraag: “Hoe kan ik mij aanpassen?” en “Waar hoor ik thuis?” Hierdoor kan het lastig zijn om een kernidentiteit te ontwikkelen.

TCK’s ontwikkelen vaak een zekere mate van cultureel aanpassingsvermogen als een manier om de diverse veranderingen van cultuur die zij meemaken, te overleven. TCK’s gebruiken vaak de term kameleon om te beschrijven hoe zij, nadat zij enige tijd hebben geobserveerd wat er om hen heen gebeurt, proberen om “dezelfde als” identiteit te vinden om maar zo snel mogelijk te kunnen integreren. Het helpt een TCK om zich aan te passen aan zijn of haar gelijken van dat moment.

Nadeel is dat een TCK kameleon nooit een eigen cultuur opbouwt en moeite heeft om er achter te komen wat nu zijn eigen waarden en normen zijn binnen de multiculturele mix waaraan zij blootgesteld zijn. Uiteindelijk kan een TCK zoveel persona’s ontwikkelen als kameleon, dat hij zelf niet meer weet wie hij is. TCK’s kunnen ook proberen om een “anders dan anderen” identiteit ontwikkelen.

Op een overheersende en luidruchtige manier laten zij zien dat zij anders zijn en niet van plan zijn om zich aan te passen. Sommigen worden een muurbloempje en trekken zich terug in de hoop dat het niemand zal opvallen dat zij anders zijn, zij observeren langdurig en onttrekken zich aan alle activiteiten.

Keuze voor een opleiding of kostschool in het paspoortland kunnen diepgaande patronen van scheiding veroorzaken voor gezinnen. Veel TCK’s die alleen terugkeerden naar hun paspoortland voor bijvoorbeeld hun opleiding, vervreemdden van hun broers en zussen die bij hun ouders in het buitenland bleven gedurende deze jaren.

Via onze rolmodellen beslissen wij wat en wie wij willen zijn als wij volwassen zijn. Rolmodellen van vrienden en vriendinnen zijn vaak niet aanwezig in het leven van TCK’s waardoor zij geen voorbeelden hebben van jong volwassenen. Vertraagde adolescentie , wat relatief vaak voorkomt bij TCK’s, zou hier een oorzaak van kunnen zijn.

Meer over vertraagde adolescentie in een andere blog.

Vertraagde adolescentie bij TCK’s (deel 1).

Veel TCK’s lijken hun tijd vooruit maar op sommige gebieden blijven TCK’s ver achter in hun ontwikkeling. Uit onderzoek onder bijna 700 ATCK’s bleek dat het niet ongewoon was voor TCK’s om een vertraagde adolescentie door te maken, meestal tussen het 22e en 24e levensjaar en soms zelfs nog later.

 

Wat betekent vertraagde adolescentie nu eigenlijk? Adolescentie begint meestal wanneer normaal gesproken de puberteit begint. Het eindigt wanneer een persoon een volwassen identiteit en gedrag bereikt. Deze periode van ontwikkeling vindt gewoonlijk plaats tussen het 12e en het 19e levensjaar.

 

Vertraagde adolescentie betekent dus dat een TCK er langer over doet om de emotionele en psychologische ontwikkelingstaken, die ons van baby naar volwassenheid leiden, te volbrengen. Deze taken zijn onder andere het ontwikkelen van een persoonlijke identiteit, het opbouwen van diepgaande relaties, zelfvertrouwen ontwikkelen en een zelfstandig persoon worden.

Het betekent niet dat een TCK deze taken niet kan volbrengen, hij heeft hier alleen meer tijd voor nodig. Een deel van het volbrengen van deze taken bestaat uit het uittesten van de regels en waarden en normen die je zijn aangeleerd.

 

Doordat TCK’s opgroeien in verschillende culturen en met verschillende regels te maken krijgen die bij deze culturen horen, weten zij vaak niet wat de regels nu eigenlijk zijn. Zij zijn niet onbevangen om hun eigen talenten verder te ontwikkelen omdat zij zich afvragen of hun gedrag nu wel of niet passend is.

Er wordt vaak voor een TCK besloten wat er gaat gebeuren. Een ouder krijgt elders een nieuwe functie en de TCK moet mee. Dit is een van de redenen waarom veel TCK’s niet leren om de verantwoordelijkheid over hun leven te nemen. Zij nemen vaak een houding aan van “het laten gebeuren.”

TCK’s die worden gescheiden van hun ouders tijdens de adolescentie jaren, hebben niet de gelegenheid om de ouderlijke waarden en normen uit te testen. Sommige TCK’s klampen zich vast aan hun ouders om het verlies uit hun jonge jaren goed te maken. Zij willen (nog) niet volwassen worden.

Sommige TCK’s gaan hun ouders idealiseren. Het gedrag van deze ouders bespreekbaar maken betekent dat een TCK de waarheid onder ogen moet zien en dat vermijdt hij liever. De ontwikkeling van andere sociale vaardigheden kan ook vertraging oplopen wanneer een TCK de ongeschreven regels van leeftijdsgenoten bij een nieuwe verhuizing of bij terugkeer naar het paspoortland, niet begrijpt.

De oorspronkelijke aantrekkingskracht van oudere meer volwassen mensen, kan bijvoorbeeld leiden tot een huwelijk met een veel oudere partner. Door de vroege volwassenheid van een TCK kan een dergelijk huwelijk een goed idee lijken maar de dieper gelegen vertraagde ontwikkeling, kan later voor problemen zorgen in de relatie.

 

Een (A)TCK kan er niet aan toe zijn de verantwoordelijkheden, die een huwelijk met zich meebrengen, te nemen omdat de kwesties van persoonlijke identiteit, zelfstandig beslissingen nemen en de mogelijkheid om een diepe, verbindende relatie op te bouwen, nog niet zijn opgelost.

 

Wanneer de jongere partner zich gaat ontwikkelen in de relatie en naar volwassenheid groeit, kan het voorkomen dat de oudere partner dit groeiproces niet kan bij benen waardoor de jonge partner teleurgesteld en gedesillusioneerd raakt.

Bewustwording van het verleden gebruiken om te helen.

Ondanks de pogingen om in de huidige tijd TCK’s beter te begeleiden en te begrijpen, zijn er veel volwassen ATCK’s die opgegroeid zijn zonder enige begeleiding op emotioneel gebied. De noodzaak van begeleiding op dit gebied werd gewoonweg niet erkend en herkend.

Gelukkig hebben veel TCK’s hun weg gevonden in het moeras van conflicterende culturen en levensstijlen. Zij hebben hun verdriet een plaatsje kunnen geven en een goed gevoel van identiteit ontwikkeld.

Helaas zijn er ook veel ATCK’s die zo beschadigd of in de war zijn door de uitdagingen die zij in hun jeugd het hoofd hebben moeten bieden, dat zij als volwassene nooit de vruchten hebben kunnen plukken van deze ervaring(en). Depressie, eenzaamheid, afzondering, boosheid, wanhoop en/of rebellie regeren hun leven.

Sommige ATCK’s zijn aan de buitenkant nog steeds die succesvolle kameleon maar vragen zich diep van binnen af: “Wie ben ik?”, “Waar kom ik vandaan?”, “Waarom kom ik niet verder in mijn leven?”

Andere ATCK’s zijn van mening dat het prima met hen gaat, maar partners, kinderen, vrienden en medewerkers weten wel beter. Zij hebben een muur om zich heen gebouwd waar niemand doorheen kan breken, zelfs niet door mensen die dicht bij hen staan.

Zij zijn emotioneel beschadigd en getraumatiseerd door de vele verhuizingen en zitten vast in hun verdriet, vaak zonder dat zij zich hier zelf bewust van zijn. Zij weten alleen dat zij “ergens” in gevangen zitten en weten niet hoe zij kunnen “uitbreken.”

Gelukkig is het nooit te laat om onverwerkt verdriet, identiteitsvragen of andere problemen te behandelen. Hoe kan een ATCK helen? ATCK’s en hun ouders kunnen uiteraard niet teruggaan in de tijd en hun ervaringen herbeleven.

Wat zij wel kunnen doen is woorden geven aan hun verleden aan datgene wat zij beleefd hebben en de voordelen maar ook de nadelen benoemen. Een zin als: “Ik ben opgegroeid als een Third Culture Kid”, kan al een nieuwe kijk op het leven geven. Ontdekken dat hun ervaringen en gevoelens normaal zijn, kan helpen om deze ervaringen beter te begrijpen zodat zij zich niet meer af hoeven te vragen wat er mis is met hen. Dit “normaal zijn” kan erg bevrijdend werken. Het lost niet alle problemen op maar het geeft de ATCK toestemming om veranderingen door te voeren.

In plaats van de eeuwige kameleon te zijn die probeert om overal bij te horen, kunnen zij nu gaan onderzoeken wie zij werkelijk zijn, bij wie zij passen, of wat hun passie is. Wanneer ATCK’s zich bewust worden van en erkennen waarom zij zich op een bepaalde manier gedragen, dan kan dit niet alleen de ATCK helpen maar ook de mensen om hen heen.

Als ATCK’s gaan beseffen dat hun verleden het heden en hun keuzes zonder enige twijfel hebben beïnvloed, dan is het tijd voor een eerlijke evaluatie.

Zijn er zich herhalende patronen in je leven? Bijvoorbeeld steeds opnieuw verhuizen, geen verbondenheid voelen met andere mensen, alles altijd wegwuiven met als excuus: “Dat is nu eenmaal wie ik ben.” Is je boosheid of angst vaak buiten proportioneel? Wanneer dit het geval is, dan is het zinvol voor een ATCK om zich af te vragen of deze zichzelf herhalende patronen niet terug te voeren zijn naar het onverwerkte verdriet uit hun jeugd.

Vaak is angst de grootste belemmering voor genezing. Angst om de pijn tegemoet te treden, angst om weer een risico te nemen, angst voor afwijzing. Deze angst zit verscholen onder opmerkingen als: “Ik zie geen enkele reden om terug te gaan naar het verleden” of “Dat TCK gedoe is allemaal onzin. Ik ben wie ik ben en mijn jeugdervaringen hebben hier niets mee te maken” of “Het maakt niet uit waar ik ben opgegroeid, ik zou hetzelfde zijn geweest als nu.”

Het is eng om terug te gaan naar het verleden maar het kan helpen om je te realiseren dat hoe pijnlijk een bepaalde situatie ook was, je deze situatie reeds overleefd hebt en dat deze situatie nu in het verleden ligt.

Het verdriet onder ogen zien kan pijnlijk zijn maar als het doorleefd wordt en uiteindelijk een plaats gegeven kan worden, dan ontstaat er weer ruimte voor andere dingen. De pijn en het verdriet niet onder ogen komen kan de ATCK meer en meer drijven naar destructief gedrag.

Een beladen onderwerp voor (A)TCK’s* is onopgelost verdriet. Sommige (A)TCK’s geloven dat erkenning van pijn uit hun verleden alle positieve dingen van het verblijf in het buitenland tenietdoen.

Het is belangrijk voor TCK’s en voor degenen waar zij nauw mee verbonden zijn, om te beseffen dat verdrietig zijn over een afscheid niet betekent dat je het goede in het verleden niet erkent. Wat zij liefhadden en verloren bij elke verhuizing blijft onzichtbaar voor anderen en vaak ook voor henzelf. Deze verborgen verliezen worden vaak niet herkend en erkend waardoor het verdriet van de (A)TCK’s ook niet wordt erkend en dus ook niet wordt opgelost.

Het is moeilijk om te rouwen wanneer het verlies niet gedefinieerd wordt. Iedere plaats waar zij geweest zijn, iedere boom die zij hebben beklommen, ieder huisdier wat zij hebben gehad en ieder vriendje wat zij hebben gehad, is weg op het moment dat de deur van het vliegtuig sluit. Of het nu op de fiets over rommelige markten rijden is of met de boot naar school gaan, alle gewoonten kunnen ineens veranderen.

Plotseling is het verkeer te gevaarlijk om te kunnen fietsen of er is drie dagen geen elektriciteit en water. Alle bekende patronen van het dagelijkse leven zijn verdwenen en hiermee ons gevoel van veiligheid wat zo belangrijk is voor ons allemaal. Dit zijn grote verliezen en vinden vaak meer dan eens plaats.

Sommige (A)TCK’s voelen een diep verdriet over de niet te vervangen verliezen uit hun jeugd, bijvoorbeeld een diploma uitreiking waar ouders niet bij aanwezig konden zijn omdat zij in het buitenland zaten. Terwijl sommige (A)TCK’s verdriet hebben over datgene wat zij gemist hebben, zijn andere (A)TCK’s verdrietig over het verleden wat niet langer beschikbaar is voor hen.

Volwassenen die in de plaats en het land wonen waar zij opgroeiden, kunnen over het algemeen nog teruggaan om hun oude school te bezoeken of hun vroegere woning of speelplaats te zien. Ondanks de veranderingen die er ongetwijfeld hebben plaatsgevonden, kunnen zij ter plekke herinneringen ophalen.

Een (A)TCK heeft deze mogelijkheid vaak niet. In tegenstelling tot de duidelijke verliezen zoals een overlijden of een scheiding, is er voor deze vorm van verdriet geen erkende manier om te rouwen. Echter, ieder verloren verlies betreft de wezenlijke menselijke behoefte die wij allemaal hebben zoals het gevoel ergens bij te horen, zich belangrijk voelen voor anderen en begrepen worden.

* (A)TCK – Adult Third Culture Kid.

Verborgen verlies is niet de enige oorzaak voor onopgelost verdriet. Zelfs wanneer het verlies erkend wordt zijn er andere factoren die verwerking van het verdriet kunnen verhinderen zoals:

• Jezelf geen toestemming geven om te rouwen

Soms krijgt een TCK een duidelijke boodschap dat het niet oké is om zijn angsten en verdriet te uiten. Kinderen van militairen werd vaak verteld dat ze “moedige soldaten moesten zijn” of wanneer ouders arme kinderen helpen in Afrika, hoe kan een kind dan toegeven aan zijn angsten of verdriet? TCK’s leren zo dat negatieve gevoelens zoals bijvoorbeeld verdriet of boosheid, niet toegestaan zijn.

Zij beginnen met het dragen van een masker om deze gevoelens te verhullen en om zich aan te passen aan de verwachtingen van hun ouders en de gemeenschap waarin zij opgroeien. Sommige (A)TCK’s weigeren om het verdriet wat zij hebben gevoeld toe te laten. “Toen ik zes jaar oud was en naar kostschool vertrok was ik zo blij dat ik met de trein mee mocht, dat ik zelfs niet meer aan mijn ouders dacht.” Dit is een verstandelijke uitleg van de gebeurtenis.

Een (A)TCK beseft niet dat wanneer een kind van zes jaar zegt dat hij mama of papa niet mist, terwijl hij maanden achtereen wordt achterlaten op een kostschool, er iets fundamenteel mis is met deze relatie of dat hij zich gedissocieerd heeft. Verdriet is normaal wanneer wij gescheiden worden van degenen die wij liefhebben. Anderen geven toe dat deze scheidingen pijnlijk waren maar zeggen dat zij “erover heen” zijn.

• Geen tijd om alles te verwerken

Onverwerkt verdriet kan ook veroorzaakt worden wanneer er niet genoeg tijd is om een verlies te verwerken. Iedere persoon die een verlies ervaart, heeft tijd nodig om met de pijn om te gaan, om te rouwen en om het verlies te accepteren, zodat zij weer verder kunnen gaan. Hoe kunnen TCK’s rouwen over datgene wat zij verliezen als er geen zichtbare ceremonie is zoals een begrafenis en de mensen om hen heen geen idee hebben van hun verdriet?
Mensen om hen heen kunnen zelfs ongeduldig worden als TCK’s niet meteen enthousiast zijn over de nieuwe verhuizing.

• Gebrek aan troost

Het gebrek aan troost is een andere factor die bijdraagt in het niet verwerken van verdriet. Door haar ervaringen als therapeut en haar vriendschap met TCK’s is volgens Sharon Willmer, zonder enige twijfel, de meest belangrijke behoefte van TCK’s, troost en begrip in tijden van zorgen en verdriet. Troost verandert niets aan de situatie zelf en kan ook geen pijn wegnemen maar je krijgt wel het gevoel dat er iemand om je geeft en je begrijpt.

Troost maakt het mogelijk om verdriet te kunnen uiten en het rouwproces te kunnen laten plaatsvinden. Omdat het verlies en verdriet van een TCK minder zichtbaar is dan het verdriet van bijvoorbeeld een weduwe, zal een TCK minder vaak getroost worden dan een weduwe. Ouders die bij een afscheid tegen hun kinderen zeggen: “Maak je geen zorgen, je zult weer snel nieuwe vriendjes maken zodra we in het nieuwe land zijn”, erkennen niet de pijn die bij een afscheid komt kijken en communiceren via een verborgen boodschap dat zij niet verdrietig hoeven te zijn.
Wat is “the big deal” om afscheid te nemen van je vrienden als zij zo gemakkelijk weer vervangen kunnen worden?

Toch blijft een TCK zich vaak verdrietig voelen en hij gaat zichzelf afvragen of er wat mis is met hem. Na een tijdje blijft er niets anders over dan het verdriet heel ver weg te stoppen. Wanneer TCK’s wel hun verdriet tonen en ouders of volwassenen hen erop wijzen dat deze levensstijl er wel voor zorgt dat zij later kunnen gaan studeren of dat zij dankbaar moeten zijn dat hun vader of moeder het paspoortland mag vertegenwoordigen, dan denkt een TCK de volgende keer wel twee keer na, voordat hij zijn verdriet of zorgen uit.

TCK’s begrijpen over het algemeen heel goed wat de reden is voor het leven wat zij leiden in het buitenland. De meest TCK’s vragen ook niet van hun ouders dat zij deze levensstijl veranderen. Het enige wat zij willen zeggen is dat, ondanks het feit dat zij weten dat zij weer moeten verhuizen, het nog steeds pijn doet om hun vrienden en woonplaats achter te laten.

Het zijn niet alleen TCK’s die hun verdriet ontkennen. Ouders en volwassenen doen vaak hetzelfde. Als zij toegeven dat zij begrijpen dat een TCK verdriet heeft, dan geven zij toe dat er een reden is voor verdriet. Volwassenen die hun best doen om hun eigen verdriet te verbergen door ontkenning, kunnen het zich niet veroorloven om toe te geven dat zij de verdrietige TCK begrijpen. Als zij dat wel zouden doen, dan zou hun eigen, zorgvuldig opgebouwde muur wel eens in kunnen storten en dat vervult hen met angst.

Verdriet dat niet wordt erkend, komt op de een of andere manier toch naar boven, vaak op een destructieve manier. Een persoon kan hier een leven lang last van hebben als er niets mee wordt gedaan.

De diverse ontwikkelingsfasen, zoals eerder beschreven, die een kind doormaakt vinden meestal plaats wanneer zij op één locatie wonen en deel uit maken van één primaire culturele groep. In deze context is het leven van het kind stabiel. Dit betekent dat er een stevige thuisbasis was waar de regels uitgetest konden worden en de beslissingen die er genomen werden een redelijk voorspelbare uitkomst hadden.
Het doorlopen van deze ontwikkelingsfasen was net zo normaal als het leren lopen en praten voor de meeste kinderen.

Deze traditionele wereld is echter niet de wereld waarin de TCK opgroeit. Als gevolg hiervan worden sommige ontwikkelingsfasen onderbroken of versneld. Hierdoor zien wij vaak een vroege volwassenheid of een vertraagde adolescentie bij TCK’s.

Vroege volwassenheid bij TCK’s.

Er zijn verschillende redenen waarom TCK’s vaak meer volwassen zijn dan hun werkelijke leeftijd. Zij hebben een brede basis van kennis en bewustzijn van de wereld zoals geografische-, politieke- en culturele kennis. Vaak ontwikkelen zij ook een interesse in onderwerpen waar kinderen in het thuisland geen interesse voor tonen.

TCK’s voelen zich over het algemeen erg op hun gemak met volwassenen. Generaties vermengen zich over het algemeen meer in Third Culture gemeenschappen dan in het thuisland omdat expatriate gemeenschappen vaak dicht bij elkaar wonen en op elkaar aangewezen zijn.

Kinderen die twee of meer talen spreken lijken vaak mini volwassenen. Omdat zij een taal vaak sneller oppikken dan volwassenen, fungeren zij vaak als vertalers voor ouders, een taak die normaal gesproken is weggelegd voor volwassenen.

Al in hun vroege tienerjaren weten veel TCK’s hoe zij de wereld kunnen bereizen terwijl kinderen van dezelfde leeftijd in het thuisland nog op de bus staan te wachten die hen naar school brengt.

Vertraagde adolescentie bij TCK’s (deel 2).

Veel TCK’s weten niet hoe zij problemen op moeten lossen in persoonlijke relaties. Met een ingebouwde cyclus van afscheid nemen, is de verleiding groot om het probleem te laten voor wat het is, zonder naar een oplossing te zoeken.

 

Deze manier van omgaan met mensen en problemen kan een grote invloed hebben op het ontwikkelen van nieuwe en diepgaande relaties in het verdere leven. Zij kunnen vaak geen hechte relaties en vriendschappen met anderen aangaan, zelfs niet met hun partner of kinderen.

Uiteindelijk kunnen TCK’s een gevoel van onrust ontwikkelen dat hun leven beheerst. Tezamen met hun chronische ontworteling is er een gevoel van rusteloosheid wat hun leven beheerst. “Waar ik vandaag ben, is maar tijdelijk. Zodra ik mijn opleiding heb afgerond, een baan heb gevonden of een huis heb gekocht, dan ga ik mij vestigen.”

 

Op de een of andere manier lukt het vestigen nooit helemaal. Het heden is nooit genoeg, er is altijd een gemis. Een onrealistisch aanklampen aan het verleden of de verwachting dat de volgende plaats uiteindelijk een thuis zal zijn, kan leiden tot een rusteloosheid die ervoor zorgt dat een ATCK altijd blijft verhuizen.

Er is niets mis mee om bereid te zijn om te verhuizen wanneer een carrièrekeuze dit vraagt. Echter, alleen verhuizen vanwege rusteloosheid kan een verwoestend effect hebben op iemands carrière, gezin en familie. Sommige ATCK’s kunnen niet lang genoeg een baan behouden om carrière te maken.

Wanneer er een nieuwe positie met meer verantwoordelijkheden in het vooruitzicht komt, dan speelt het rusteloze gevoel weer op en nemen zij ontslag, wederom zoekende naar die volgende baan of functie die “het” zal zijn. Sommige TCK’s zijn echter zo vaak verhuisd dat zij zichzelf voornemen om nooit meer te verhuizen!

TCK’s voelen zich vaak het meest thuis bij personen die een gelijksoortige ervaring hebben. Een kind van Nederlandse ouders, opgegroeid in Oman, zal zich het meest verbonden voelen met bijvoorbeeld een Brits kind dat is opgegroeid in Tsjechië.

Kinderen hebben meestal geen keuze. Zij gaan gewoon mee met de ouders. Zij zijn volop in ontwikkeling en het expatriate leven wordt een deel van henzelf. Zij worden TCK’s. Veel TCK’s zijn trots op deze identiteit en kunnen zich prima redden in het leven. Maar er zijn ook jongeren die zich langdurig ontheemd blijven voelen en hulp nodig hebben om weer vaste grond onder de voeten te krijgen.

De wortels van een TCK worden niet bepaald door de plaats waar hij woont of verblijft maar door mensen die vaak zelf ook mobiel zijn. Het leven van een TCK zit vaak vol met verdriet omdat hij bijna altijd weer afscheid moet nemen van deze mensen. De meeste TCK’s ervaren meer verdriet in hun leven tegen de tijd dat zij 20 jaar oud zijn dan niet TCK’s in heel hun leven.

Wat is het Expat Child Syndrome?

Expat child syndrome (ECS) is een term die wordt gebruikt door psychologen om de emotionele stress bij kinderen te beschrijven die wordt veroorzaakt door een verhuizing naar het buitenland.

ECS komt het meeste voor bij kinderen tussen de 12 en 19 jaar, de zogenaamde expat teens. Een verhuizing naar het buitenland gaat gepaard met veel veranderingen en kan vooral voor een puber erg traumatisch zijn. Verandering leidt tot groei maar het proces hiernaartoe kan erg pijnlijk zijn, vooral wanneer je een puber bent.

 

Gedurende deze periode vinden belangrijke lichamelijke- en emotionele veranderingen plaats in het leven van een puber. Om met deze veranderingen om te kunnen gaan moet hij kunnen terugvallen op de mensen om hem heen.

Waarom is een verhuizing juist zo traumatisch in deze leeftijdsgroep? Dit is zo traumatisch omdat dit bij uitstek een periode is waarin er veel verandert, zowel lichamelijk als in de ontwikkeling. Hormonen doen hun werk en lichaamsvormen komen tot ontwikkeling. Het accepteren van deze lichamelijke veranderingen en de daarbij behorende veranderende rollen tussen jongens en meisjes kunnen vaak erg verwarrend zijn.

 

Pubers ondergaan deze veranderingen normaal gesproken door hun eigen gedrag te vergelijken met dat van hun vrienden. Vrienden spelen vaak een meer belangrijke rol in de weg naar volwassenheid dan ouders.

Wanneer je wordt weggehaald bij deze vertrouwde groep vrienden, wordt het vaak nog moeilijker om om te gaan met de fysieke en emotionele veranderingen omdat die ene persoon, waarmee jij je ziel en zaligheid kunt delen, ontbreekt.

 

Ondanks het feit dat kinderen in het huidige tijdperk van communicatie en techniek de beschikking hebben over Facebook, Skype, App, e-mail enz., is dit toch niet hetzelfde als een “face-to-face” contact met iemand waarmee jij wilt delen wat jou bezig houdt.

Op deze leeftijd gaan kinderen ook steeds meer als volwassenen redeneren en zijn zij bezig met het zoeken naar- en het vestigen van hun identiteit. Pubers krijgen ook interesse in hoe zij hun leven willen gaan leven en nemen belangrijke beslissingen over hun studie en het beroep wat zij later graag willen uitoefenen.

 

Zij willen het gevoel hebben dat zij zeggenschap hebben over hun leven. Veel pubers hebben het gevoel dat zij een minimale inbreng hebben gehad in de keuze die hun ouders hebben gemaakt om naar het buitenland te verhuizen. In de meeste gevallen werden zij hier domweg mee geconfronteerd.

Omdat pubers zulke belangrijke veranderingen doormaken, hebben zij extra steun van hun ouders nodig. Helaas krijgen zij deze steun niet altijd. Ouders zijn vaak voornamelijk bezig met de praktische zaken die een verhuizing met zich meebrengen. Zij houden zich weinig tot niet bezig met het emotionele aspect van de verhuizing en het effect dat het op hun kind heeft.

 

Voor een puber is dit een periode waarin hij, onder andere, afscheid moet nemen van zijn vrienden en zich zorgen maakt over de nieuwe school waar hij naar toe gaat. Zal hij de school leuk vinden? Zal hij nieuwe vrienden maken? Als puber wil je geaccepteerd worden door je leeftijdsgenoten en een puber moet zich gelukkig en op zijn gemak voelen met zichzelf. Heeft een puber weinig zelfvertrouwen, dan zal hij niet gemakkelijk contact zoeken met leeftijdsgenoten.

Wat zijn de symptomen die wijzen op ECS (Expat Child Syndrome)?

- Zich terugtrekken, alleen willen zijn, zichzelf uren opsluiten in zijn/haar
kamer, niet meer normaal communiceren met gezinsleden.

- Schoolresultaten die plotseling dalen.

- Humeurig, boos en verdrietig zijn. Irritatie en weinig geduld hebben.

- Verandering in het slaappatroon bijvoorbeeld langer willen slapen dan
gewoonlijk of later gaan slapen en ’s-morgens niet op kunnen staan.

- Kinderachtig gedrag.

- De kinderen zijn meer ziek, hebben meer last van hoofdpijn,
verkoudheid.

- Verandering in de eetgewoonten vooral bij meisjes (diëten).

- Geen interesse meer hebben in activiteiten uit het verleden zoals
sport, lezen.

- Creëren van nieuwe, ongezonde activiteiten (alcohol, drugs).

- Weerstand tegen aanrakingen of genegenheid.

- Geen vriendschappen kunnen sluiten.

- Depressie.

- Ontwikkelen van mechanismen om niet te voelen.

In de meeste gevallen zijn deze symptomen tijdelijk en verdwijnen ze na een aantal maanden maar sommige kinderen blijven, ook in hun leven als volwassene, op de een of andere manier problemen houden.

Hoe manifesteert ECS zich?

Er is geen officieel onderzoek naar gedaan maar uit de vele ervaringen van expatriates is gebleken dat TCK’s, die last hebben van ECS, zich vaak afzonderen, last hebben van depressie, eenzaamheid, moeite hebben met het aangaan van relaties, moeite hebben om “erbij te horen”, zich sneller bezig gaan houden met het drinken van alcohol, roken, drugs, sex en allerlei andere activiteiten. De voornaamste reden hiervoor is het willen onderdrukken van hun gevoelens.

Gebrek aan communicatie tussen ouder en kind en gebrek aan toezicht van de ouders kunnen hier ook aan bijdragen. Wrok ten aanzien van de ouders is ook een veel voorkomend probleem.

In de meeste gevallen zal een TCK zich uiteindelijk wel aanpassen en zal hij zelfs de voordelen gaan zien van het verhuizen en wonen in het buitenland. Echter, sommige TCK’s blijven het moeilijk vinden om zich aan te passen aan hun nieuwe leven in het buitenland.

 

Wanneer TCK’s niet in staat zijn om nieuwe vriendschappen te sluiten in het nieuwe land, dan kan dit leiden tot structurele problemen bij het sluiten van vriendschappen en het vinden van aansluiting bij sociale gemeenschappen.

 

Wanneer komt ECS het meeste voor?
Zoals reeds vermeld hebben pubers over het algemeen meer last van een verhuizing dan jongere kinderen en hebben daardoor meer kans op ECS. Zij hebben vaak al hechte vriendschappen gesloten en kunnen erg opzien tegen het feit dat zij deze vrienden achter zullen moeten laten. De lichamelijke- en emotionele veranderingen spelen ook een grote rol in het leven van een puber.

Wanneer het land waar het kind naar toe verhuist heel verschillend is van het paspoortland, dan kunnen zij de overgang als extreem moeilijk ervaren. Als het gastland ver weg is van het paspoortland, dan is de kans groter dat het kind zich meer buitengesloten en geïsoleerd zal voelen.

De schoolomgeving heeft een grote impact op het feit of het kind zich wel of niet kan aanpassen in het gastland. Wanneer kinderen naar een internationale school gaan dan hebben zij een grotere kans om contacten te leggen met kinderen die hetzelfde doormaken als zij. Op een lokale school kan het moeilijker zijn om zich aan te passen. De taal kan ook een probleem vormen, zowel op een internationale als op een lokale school.

ECS komt meer voor bij kinderen die meer dan één keer verhuizen. Kinderen kunnen gefrustreerd raken als zij wéér moeten verhuizen nadat zij hard hebben gewerkt om een nieuwe vriendenkring en een sociaal netwerk op te bouwen.

Is terugkeer naar het paspoortland een zegen? Deel 1.

Een van de factoren die werkelijk het verschil maken tussen een TCK en een echte immigrant is de verwachting dat een TCK, nadat hij een groot deel van zijn ontwikkelingsjaren in het buitenland heeft doorgebracht, weer definitief terugkeert naar het paspoortland. Vreemd genoeg is dit voor veel TCK’s een van de meest moeilijke verhuizingen, ongeacht het aantal verhuizingen dat zij al achter de rug hebben.

Waarom is terugkeren naar het paspoortland voor veel TCK’s zo moeilijk? Uiteraard speelt ook hier weer mee dat er het verdriet is dat er weer een wereld achtergelaten moet worden waarvan we houden. Het gevecht om weer opnieuw te moeten beginnen, om je plaats te vinden, te aarden en opnieuw vriendschappen te sluiten.

Er is nog een factor waar een TCK mee te maken kan krijgen als hij weer terugkeert naar het paspoortland namelijk: Onrealistische verwachtingen.

Wanneer TCK’s terugkeren naar hun paspoortland voor vakantie dan organiseren familie en vrienden vaak leuke bijeenkomsten en worden zij vaak extra verwend door hun ouders omdat zij zoveel dingen moeten missen in het buitenland.

Het is gemakkelijk voor TCK’s om dan te gaan denken dat deze aandacht en deze voordelen normaal zijn in het paspoortland.

Wanneer zij bij terugkeer in het paspoortland erachter komen dat zij zich weer “gewoon” moeten vestigen en dat niemand hen meer “speciaal” behandelt, dan kan dit een onaangename ervaring zijn voor TCK’s. De mensen in het paspoortland verwachten dat TCK’s die terugkeren, hetzelfde denken en doen als zijzelf en waarom zouden zij dat niet verwachten?

Deze TCK’s hebben immers dezelfde achtergrond als degenen in het paspoortland. Ook TCK’s hebben dezelfde verwachting. Jarenlang hebben zij ervaren dat zij “anders” waren maar hadden daar een reden voor want zij waren immers Nederlanders die in Nigeria woonden of Canadezen die in Bolivia woonden.

Deze rechtvaardiging om anders te zijn is nu weg en zij nemen aan dat zij nu eindelijk hetzelfde zullen zijn als de anderen. Dit blijkt in de praktijk vaak niet het geval te zijn.

Wanneer een gezin weer terugkeert naar het paspoortland beseffen ouders vaak niet dat ook de terugkeer naar het paspoortland voor kinderen een emotionele ervaring kan zijn. Vooral voor kinderen die zich snel konden aanpassen in het buitenland blijkt het vaak erg moeilijk om weer terug te keren naar het paspoortland, zo blijkt uit gesprekken met TCK’s.

Dit wordt vooral veroorzaakt door de verwachtingen. Men beseft vaak niet dat zij niet meer dezelfde persoon zijn als voor het vertrek naar het buitenland, 2, 7 of 10 jaar geleden en dat zij veranderd zijn door hun leven in het buitenland.

De achtergebleven familie en vrienden hebben niet hetzelfde meegemaakt, waardoor het lastig wordt om ervaringen te delen met degenen die zich niets kunnen voorstellen van een leven in het buitenland. Verder kun je ook te maken krijgen met jaloezie.

Men vindt dat je opschept of mensen zijn domweg niet geïnteresseerd in je ervaringen of waar je bent geweest. Voor TCK’s kan dit erg frustrerend zijn. Zij moeten over hun ervaringen kunnen vertellen om een zekere waarde te kunnen hechten aan hun ervaringen.

Wat ook speelt is dat het geboorteland ook veranderd is en niet meer hetzelfde is als het land wat je ooit hebt verlaten. Er wordt vaak niet verder nagedacht wat de reden is waarom iemand op een bepaalde manier reageert.

Is terugkeer naar het paspoortland een zegen? Deel 2.

Waarom is het belangrijk om voldoende aandacht te schenken aan een terugkerende TCK en dan met name een puber? Ook hier spelen de vele veranderingen die een puber ondergaat een grote rol. Al deze veranderingen kunnen erg verwarrend zijn voor een puber.

Om het allemaal nog ingewikkelder te maken weet een terugkerende puber vaak niet wat “normaal” is op zowel lichamelijk, cognitief en emotioneel gebied. Het meest belangrijke voor pubers is de acceptatie van hun leeftijdsgenoten.

Wanneer zij niet genoeg zelfvertrouwen hebben, zullen zij niet snel aansluiting zoeken bij hun leeftijdsgenoten. Zowel jongens als meisjes hebben een goede begeleiding nodig van de ouders.

Terugkerende TCK’s komen vaak op een school terecht waar iedereen elkaar al van jongs af aan kent en dan is het moeilijk om aansluiting te vinden bij een groep vrienden. Het is alsof je opnieuw naar de kleuterschool gaat.

De meeste TCK’s hebben het gevoel dat zij “er niet bij horen” en vragen zich af waar zij wel thuis horen. Dit kan een serieuze identiteitscrisis veroorzaken. Terugkeer naar het paspoortland is een feite een omgekeerde cultuurshock.

Veel van de TCK’s nemen een van de drie persona’s (kameleon, schreeuwer, muurbloempje) aan als zij terugkeren naar het paspoortland. Dit geeft hen de mogelijkheid om op verschillende manieren de situatie te evalueren en te bekijken hoe zij in de toekomst in bepaalde situaties willen reageren.

Het zich terugtrekken is een veel voorkomende manier van reageren bij TCK’s. Het gevaar bestaat dat dit terugtrekken kan overslaan in een depressie. Een TCK krijgt moeite met ’s-ochtends uit bed komen of ligt de hele dag voor de televisie. Terugtrekken kan echter ook minder zichtbare vormen aannemen.

Sommige TCK’s storten zich helemaal op hun studie en halen alleen maar hoge cijfers. Anderen spenderen uren aan het bespelen van een instrument en winnen allerlei muziekprijzen. Er is niemand die zich realiseert dat dit een vlucht is, een mechanisme om niet te voelen.

Wanneer dergelijke patronen opvallen, waaronder ook boosheid en depressie behoren en langer dan 6 maanden duren, dan is het zinvol om professionele hulp in te schakelen.

Esther Schubert, psychiater en zelf een ATCK, heeft onderzoek gedaan naar zelfmoorden bij TCK’s en concludeerde dat het aantal zelfmoorden onder TCK’s omhoog ging in het eerste jaar dat zij terugkeerden in het paspoortland. Het lijkt erop dat zij de hoop hebben opgegeven om er ooit “bij te horen.”

Omdat er geen wondermiddel is wat een succesvolle terugkeer in het paspoortland kan garanderen, is het belangrijk dat iedereen die bij een terugkeer betrokken is, voldoende aandacht besteedt aan de terugkeer. Dit geldt voor zowel de TCK’s als de ouders, familieleden, school en vrienden.

Is terugkeer naar het paspoortland een zegen? Deel 3.

Hoe TCK’s wel of niet omgaan met hun terugkeer naar het paspoortland kan van invloed zijn op hun toekomstige leven. Erkennen dat dit ook een deel is van de TCK ervaring, is net zo belangrijk als alle andere facetten waar een TCK mee te maken krijgt.

Barbara Schaetti, een Amerikaans/Zwitserse ATCK die is afgestudeerd op “Ontwikkeling van identiteit onder TCK’s” , heeft het volgende advies: “Laat je kind al vanaf de eerste jaren in het buitenland kennis maken met de term Third Culture Kid.”

Op dat moment zullen zij nog niet in deze term geïnteresseerd zijn maar wanneer zij op een zeker moment zin willen gaan geven aan hun internationale leven, dan weten zij dat dit een onderwerp is waar mensen over geschreven en gesproken hebben.

Het kan ook zinvol zijn om te praten met mensen die dit proces al hebben doorgemaakt. Een seminar bezoeken of een van de boeken lezen over Third Culture Families zoals “Homeward Bound” door Robin Pascoe en “The Art of Coming Home” door Craig Storti kunnen ook helpen.

Verder is het belangrijk om je op de terugkeer voor te bereiden op dezelfde manier als je dat doet wanneer je naar het buitenland vertrekt. Het is belangrijk voor ouders om te beseffen dat hun kinderen misschien niet dezelfde nationale identiteit ervaren als zijzelf. Dit kan een futiliteit lijken maar het kan veel stress in een gezin veroorzaken als een TCK, al is het maar voor even, zich afzet tegen het paspoortland.

Wanneer ouders hun kinderen terugsturen naar het paspoortland (of naar een ander land voor een opleiding), dan is het de verantwoordelijkheid van de ouders om ervoor te zorgen dat hun kinderen verzorgd en beschermd worden en zorgen voor een “home-away-from-home.”

Dit lijkt logisch maar er zijn verhalen van TCK’s die aankomen op een universiteit en geen idee hebben waar zij naar toe moeten gaan tijdens de schoolvakanties of lange weekenden.

Ouders sturen hun kinderen terug naar het paspoortland terwijl zij zelf in het buitenland achterblijven in de veronderstelling dat alles wel goed zal komen en er misschien wel op vertrouwen dat familieleden wel voor hun kinderen zullen zorgen.

Als er geen veilige haven beschikbaar is voor de TCK in het paspoortland, dan zouden ouders of één van de ouders, moeten overwegen om zeer regelmatig in het paspoortland te verblijven totdat het kind zich veilig en vertrouwd voelt met zijn nieuwe leven.

Dit kan gevolgen hebben voor de carrière van de ouders en aanzienlijke kosten met zich meebrengen. Ervoor kiezen om dit niet te doen, kan de kinderen levenslang beschadigen.

Zij kunnen bijvoorbeeld het gevoel krijgen door hun ouders in de steek te zijn gelaten en mede hierdoor foute keuzes gaan maken als zij zich proberen aan te passen in een wereld die zij niet kennen. Een van de hulpmiddelen die een TCK kan helpen om zich weer thuis te voelen in zijn paspoortland, is de mogelijkheid om het gastland nog een keer te bezoeken.

Het gevaar bestaat dat een TCK het gastland zo gaat idealiseren dat dit het proces van terugkeer in het paspoortland verstoort. Teruggaan kan helpen om alles te relativeren en een TCK bewust maken van het feit dat niets hetzelfde blijft en dat het verleden nu de basis is geworden voor het heden.

Wat zijn andere manieren om te rouwen en te helen? - Deel 1.

- Benoem het verlies en datgene wat je zoveel pijn heeft gedaan.

- Wat heb je nodig om de relatie met je ouders te herstellen?

- Terugkeer naar het land waar hij gewoond heeft om daar bijvoorbeeld een boom te planten of een schelp uit de zee mee terug te nemen.

- De nanny of oude vrienden opzoeken.

- Een dagboek bijhouden.

- Je gevoelens uitdrukken door middel van kunst, bijvoorbeeld schilderen.

- Via social media contacten leggen met vrienden uit het verleden (bijvoorbeeld TCKID.com).

- Bijeenkomsten bezoeken zoals Global Nomads of Global Reunion, beiden georganiseerd voor ATCK’s.

- Therapie (een therapeut die thuis is in deze materie).

- Werken met het Innerlijke Kind.

In het verleden was het erg moeilijk om iemand te vinden die de onderliggende problematiek begreep van een TCK ervaring. Veel (A)TCK’s voelden zich nog meer onbegrepen wanneer therapeuten totaal geen idee hadden waar hun pijn en verdriet vandaan kwamen. Dit is langzamerhand aan het veranderen omdat de effecten van een uitzending naar het buitenland meer en meer erkend worden maar ook omdat ATCK’s pro actief zijn en zij therapeuten van informatie voorzien over deze problematiek.

Sommige ATCK’s zijn erg bitter. Zij gebruiken de pijn als een wapen, niet alleen tegen anderen maar vooral tegen zichzelf. De pijn wordt een deel van hun identiteit. De pijn loslaten zou hun een gevoel van leegte geven. Pijn en bitterheid vernietigen meer dan de oorspronkelijke wond.

Veel mensen willen bijvoorbeeld hun ouders niet vergeven omdat zij de beleving hebben dat “de ander” er dan mee weg komt. Zij zijn van mening dat als zij zeggen: “Ik vergeef je” dat je eigenlijk zegt: “Het maakt niet echt uit wat er is gebeurd.” Het is belangrijk om de daad te erkennen maar vergeving betekent een beslissing nemen om de behoefte aan haat los te laten, zelfs als de “dader” nooit wordt gestraft. Vergeving bevrijdt degene die gekwetst is en leidt tot ware genezing.

Niemand is perfect. Helen houdt ook in dat wij durven te kijken naar ons eigen gedrag en wie wij pijn hebben gedaan. Een ATCK die klaagt dat hij in zijn jeugd vaak in de steek is gelaten, is nu de workaholic die nooit tijd voor zijn kinderen heeft. Alleen wanneer wij bereid zijn om onze eigen fouten te erkennen, is ware heling mogelijk.

Familiebanden zijn de sleutel voor het welzijn van TCK’s wanneer zij opgroeien. Dit geldt ook voor ATCK’s die nog steeds worstelen met hun ervaringen als TCK. Wanneer ouders hun ATCK’s kunnen ondersteunen tijdens het proces van heling in plaats van zichzelf bedreigd te voelen en defensief op te stellen, dan kunnen zij het helingsproces van hun kind versnellen.

Luisteren, proberen te begrijpen wat een ATCK de ouders vertelt en dit accepteren, is essentieel. Niemand kan een ander vertellen wat hij wel of niet heeft gevoeld. Gedrag maskeert vaak de werkelijke gevoelens. Deze vorm van acceptatie kan deuren openen naar diepere gesprekken tussen ouders en ATCK’s.

Wat zijn andere manieren om te rouwen en te helen? - Deel 2.

Een ATCK met een beschadigde ondergrond heeft vaak het gevoel dat er iets fout zit maar kan er de vinger niet op leggen. Ondergrond is zo fundamenteel en wordt al zo jong gevormd dat hij letterlijk achtergrond wordt. Vaak weten wij niet of onze ondergrond onvruchtbare bodem of een modderige grondverzakking is.

Wanneer het eerste chakra beschadigd is, is dit van invloed op alle andere chakra’s. Personen die geen veiligheid hebben gekend kunnen problemen krijgen met grenzen. Als de behoeften, die bij de onderste chakra’s horen, op de juiste manier zijn vervuld, dan zijn wij niet bang om onze grenzen aan te geven. Wij kunnen aangeven “genoeg gegeten” of “genoeg van deze relatie”. Wij hebben het veilige gevoel dat onze wortels ons zullen ondersteunen. Wij zijn niet van anderen afhankelijk. Wanneer iemand geen ondergrond en veiligheid heeft, dan worden geen grenzen gevormd.

Als er tijdens de vormende jaren wordt verhuisd, heeft dit dikwijls een excessief chakra tot gevolg. Een excessief chakra is een chakra dat, naarmate een persoon ouder wordt, over compenseert door zich aan zekerheid, voedsel, geliefde personen of routines vast te klampen. Zo kan iemand niet van baan durven te veranderen uit angst om nooit meer een nieuwe baan te vinden of uit angst om alleen te zullen blijven, in een onbevredigende relatie blijven zitten. Er wordt vastgeklampt aan deze vermeende zekerheid waarin alle energie wordt gestoken. Omdat er geen basisvertrouwen is, is er angst voor verandering.

De seksualiteit kan worden beïnvloed omdat wij zonder ondergrond niet kunnen vechten of onszelf kunnen verdedigen. Relaties worden nadelig beïnvloed door een voortdurende onzekerheid waarvoor een voortdurende geruststelling nodig is, of doordat er geen grenzen gesteld worden. Er kan een angst ontstaan om te communiceren of men gaat juist excessief communiceren waarbij woorden losstaan van gevoel. Door het ontwikkelen van intellect om niet te hoeven voelen, zullen de bovenste chakra’s een grote kans lopen versterkt te worden.

Wanneer een ATCK niet gegrond is, dan voelt hij zich niet verbonden met het leven om hem heen en voelt hij zich op zichzelf teruggeworpen. Gronden betekent “in contact komen met” en dit betekent pijn voelen.

Toch is dit de eerste stap naar heling en volledige genezing. Wanneer je gegrond bent, dan voelt het lichaam zich veilig, goed gevoed, gezond en ervaren wij stabiliteit. Wij kunnen hierdoor andere activiteiten ontplooien. Gronden is het leggen van een fundering. Werken kan bijvoorbeeld een vorm van gronden zijn. Het voorziet in onze elementaire levensbehoefte (geld) maar het verschaft ons ook een patroon waaromheen wij ons leven organiseren. Hoewel werk ook wel als afstompend kan worden ervaren, zorgt zij tevens voor een fundament.

Door concentratie en herhaling worden energieën zodanig verdicht, dat zij zich kunnen manifesteren. Voortdurende verandering zorgt ervoor dat wij blijven steken op het overlevingsniveau omdat wij voortdurend een nieuw fundament moeten opbouwen. De stabiliteit van gronden is beslist noodzakelijk maar een overmatige gehechtheid aan deze veiligheid kan schadelijk zijn. De fysieke wereld is slechts een hulpmiddel, niet het doel.

Voor een TCK was overleven een fulltime bezigheid. Voor een ATCK is de situatie heel anders. Toch is het overlevingsinstinct vaak niet verdwenen. Zodra er iets gebeurt, het verlies van een baan of problemen in de relatie, dan draait het overlevingsinstinct weer op volle toeren. Zij raken in paniek!

Elk onopgelost conflict en dit kan fysiek, maatschappelijk of psychologisch van aard zijn, houdt het bewustzijn op dat niveau gevangen. Een aantal manieren om te gronden zijn: een grondingsmeditatie, yoga oefeningen, grondingsoefeningen (stampen, op en neer springen, schoppen, joggen, rusten, massage, eten (niet te veel), slapen).

Als de behoefte van het lichaam aan intimiteit en seksualiteit wordt ontkend, dan onthoud je het lichaam een van zijn grootse genoegens. Wij snijden ons dan af van onze wortels en hebben geen gevoel van heelheid en innerlijke rust. Er zijn verschillende oefeningen om het tweede chakra te openen die met name betrekking hebben op het bewegen van de heupen en de onderbuik evenals aanraking of massage. Liefdevolle aandacht voor jezelf is een eerste stap in het krijgen van liefdevolle aandacht of het geven daarvan aan anderen.

Op weg naar een verhuizing zonder Expat Child Syndrome Deel 1.

Hoe kunnen de negatieve effecten van het ontwortelen worden voorkomen?

Alles wat een bedreiging vormt voor het overleven voor een kind, zoals een verhuizing, is van invloed op het eerste chakra. Het chakrasysteem vormt een heldere afspiegeling van de stadia die een kind in zijn ontwikkeling doormaakt. Het eerste chakra heeft als doel funderen en als levensgebieden wortels, aarden, voeding, huis, gezin en vertrouwen. Een veilige omgeving is belangrijk voor een gevoel van basisveiligheid en vormen de eerste bouwstenen van zijn identiteit. Als een kind in een vreemde omgeving is, zoals een winkel of een park, dan ben je als ouder een eiland van veiligheid voor hem.

Het kind voelt zich in zulke omstandigheden onveilig en heeft veel behoefte aan de aanwezigheid van een ouder.

Hoe jonger een kind is bij een verhuizing, hoe groter de kans is dat deze verhuizing de vorming van het eerste chakra zal schaden. Is het eerste jaar zonder problemen verlopen, dan zorgt dit voor een solide fundering bij het kind waardoor het problemen in de toekomst beter het hoofd kan bieden of hiervan beter kan herstellen.

Wanneer een jong kind echter met een verhuizing wordt geconfronteerd, dwingt dat het kind op zichzelf terug te vallen, een onafhankelijkheid die ontwikkelingsmatig onmogelijk is. Het kind voelt zich angstig en hulpeloos en heeft het gevoel dat er geen bodem is. Als gevolg hiervan trekt de levenskracht naar de bovenste chakra’s, waar het zich veiliger voelt. Hierdoor raken de lagere chakra’s leeg en wordt het systeem uit evenwicht gebracht. Het herstellen van dit trauma vereist het herstel van de basisveiligheid.

Het is belangrijk voor ouders om, voorafgaand en na een verhuizing, tijd uit te trekken voor extra aandacht en geruststelling om het kind een gevoel van veiligheid te geven. Er zijn maar weinig mensen die een verhuizing “er wel even bij doen.” Verhuizen is een enorm gedoe. Verhuizen met kinderen vraagt om nog meer inzet en vooral om inlevingsvermogen. Zij worden uit hun vertrouwde omgeving gehaald en staan vaak niet te trappelen om met je mee te gaan. Verzet, boosheid en verdriet zijn gevoelens die kinderen ervaren als het hoge woord “verhuizen” is uitgesproken.

Betrek kinderen bij je keuzes

Kinderen besluiten over het algemeen niet of er verhuisd gaat worden. Op een dag wordt er gewoon verhuisd. Toch kun je kinderen meer betrekken en een grotere stem geven bij een aantal keuzes rondom een verhuizing dan je misschien zou verwachten. Zodra alles concreet is en er is besloten om daadwerkelijk te gaan verhuizen, dan kun je de kinderen inlichten. Hoe je dat doet en hoeveel je ze vertelt, is natuurlijk afhankelijk van de leeftijd en het karakter van het kind. Zo kunnen sommige kinderen best zelf beslissen of zij eerst hun schooljaar willen afmaken op de oude school in plaats van midden in het jaar op een nieuwe school te beginnen.

Ook kunnen kinderen goed aangeven wat zij belangrijk vinden aan hun nieuwe woonplaats. Willen zij graag ergens wonen waar veel andere kinderen wonen? Of juist meer ruimte en wat afgelegen? Op loopafstand van school? Of is met de bus ook prima? Natuurlijk hoeven kinderen niet alles te bepalen, maar kinderen een bepaalde vorm van keuze geven helpt hen wel in de overgangsfase van de oude naar de nieuwe omgeving. Zo krijgen zij het gevoel dat zij de situatie, in ieder geval gedeeltelijk, onder controle hebben.

Op weg naar een verhuizing zonder Expat Child Syndrome-Deel 2.

Een goede voorbereiding.

Een succesvolle verhuizing staat of valt volgens de ervaringsdeskundigen met een goede voorbereiding. Het doen van gedegen onderzoek is behoorlijk tijdrovend maar je kunt het zien als een investering waar je later de vruchten van zult plukken.

Als eerste is het van belang om te bedenken wat je verhuisprioriteiten zijn. Welke (leef)omgeving is belangrijk of wenselijk voor het gezin? Wil je dichtbij het werk of dichtbij de school gaan wonen? Welke scholen zijn er en hoe staan ze aangeschreven? Zijn er sportverenigingen in de buurt? Hoe is de kwaliteit en beschikbaarheid van kinderopvang? Verhuizen kan een negatief effect hebben op de schoolprestaties van kinderen.
Een van de redenen is dat de groep op de (basis)school een belangrijke rol speelt bij de ontwikkeling van sociale acceptatie. Uiterlijk, leeftijd maar ook sekse en zelfs de naam van een kind spelen een rol bij sociale acceptatie. Om nieuwe kinderen te laten instromen in de nieuwe groep/klas is het belangrijk dat de groep een positieve groep is.

Als je kind in een nieuwe negatieve groep komt of zich daarbij aansluit, dan is er een kans dat je kind de rol van zondebok toegewezen krijgt. Het kind kent de groepsnormen immers nog niet. Een kind wat net verhuisd is, wil zo snel mogelijk geaccepteerd worden en bij de groep horen.

Als ouders kun je natuurlijk niet alles sturen maar je kunt je kind wel leren hoe het zich het beste in een nieuwe groep kan gedragen. Een aantal suggesties voor het kind zouden kunnen zijn: Probeer de groep eens rustig te bekijken, ontdek welke codes er gelden en zorg ervoor dat je in het begin niet al te nadrukkelijk aanwezig bent.

Benader de verhuizing positief.

Wat de reden van een verhuizing ook mag zijn, benader de verandering positief en vooral oplossingsgericht. Dit lijkt een open deur maar het blijkt in de praktijk toch lastig om daadwerkelijk zo’n houding aan te nemen. Stel je voor dat je mensen grofweg in twee types kunt onderverdelen: de energievreters en de energiegevers.

Energievreters klagen over het algemeen veelvuldig over allerlei dingen die niet goed lopen in het leven, zonder zelf met een oplossing te komen of te zoeken. Zij hebben moeite met verantwoordelijkheid nemen en het glas is vaak “half leeg.” Energiegevers zijn mensen die juist wel naar (creatieve) oplossingen zoeken voor hun problemen. Zij kunnen problemen vaak sneller in perspectief zien en nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen acties en accepteren ook de gevolgen daarvan. Ervaring leert dat een positieve houding aannemen een van de belangrijkste factoren is om de verhuizing met kinderen succesvol te maken.

Degene die een energievretende houding aanneemt kan bijvoorbeeld zeggen: “Ik wist van tevoren dat wij het hier helemaal niet leuk zouden vinden” of: “Deze plaats voelt niet als thuis, wij worden hier nooit gelukkig.” Dit zijn uitspraken die ervoor zorgen dat degene die ze doet, zich ook daadwerkelijk zo ellendig en verdrietig gaat voelen!

Negatieve gedachten brengen een negatief gevoel teweeg. Het is niet alleen vervelend voor degene zelf maar het is zeker ook niet gunstig voor de kinderen in deze onrustige periode. Dit neemt natuurlijk niet weg dat er flink gebaald mag worden door de kinderen over een verhuizing. Benoem het en praat erover met elkaar. Een “wij redden het wel” houding maakt het in ieder geval niet moeilijker voor de kinderen. Het is ook een kans om je kinderen te laten zien dat je zelf verantwoordelijk bent voor je eigen leven. Je kunt gaan zitten kniezen en balen van alles wat je mist en niet meer hebt. Of je gaat ervoor en zoekt nieuwe mogelijkheden en avonturen.

Op weg naar een verhuizing zonder Expat Child Syndrome-Deel 3.

Neem bewust afscheid.

Verhuizen is afscheid nemen. Afscheid nemen van vriendjes, van school, de omgeving, (sport)clubs en familie. Afscheid nemen is nodig om weer opnieuw te kunnen beginnen. Bewust afscheid nemen geeft kinderen de mogelijkheid om bijvoorbeeld verdrietig te mogen zijn. Zo sluit je een oude fase af en luid je de nieuwe fase in. Afscheid nemen kan op verschillende manieren: een groot afscheidsfeest, een etentje met vrienden, een borrel. Doe het op jouw manier.

Als je tijd en aandacht hebt besteed aan iedereen die je lief is en die je achterlaat, geeft dat in de nieuwe omgeving een goed gevoel. Je kunt weer verder. Kinderen leven meer in het moment en voelen vaak direct de consequenties van het vertrek. Voor hen is de realiteit dat de afstand tot hun vriendjes en familie groot is en zij denken simpelweg aan het gemis.

Ondersteun je kinderen bij verdriet.

Terwijl volwassenen focussen op de toekomst, kan het verdriet of boosheid van een kind soms lastig zijn, zeker in een drukke tijd die een verhuizing met zich meebrengt. Daarbij komt dat kinderen ook allemaal verschillend kunnen reageren op het vertrek. Karakter, leeftijd en hoe zij op dat moment in hun vel zitten, bepalen mede hun reactie. Hoe er ook gereageerd wordt, het is belangrijk om goed naar je kind te luisteren en te kijken. Laat gevoelens er gewoon zijn en kijk samen met je kind naar zijn boosheid, onzekerheid of verdriet en zoek samen naar mogelijkheden om hier mee om te gaan.

Je kunt je kind bijvoorbeeld zelf laten bedenken wat hij kan doen om het gemis van geliefden een plek te geven. Een goed hulpmiddel is het lees- en doeboek voor kinderen die in het buitenland wonen: “Het geheim van Anderland.” Als het niet goed blijft gaan met je kind dan is het raadzaam om professionele hulp in te schakelen.

Oudere kinderen kun je stimuleren om hun gevoel uit te drukken. De kunst is om datgene wat ze je vertellen niet te bagatelliseren en weg te wuiven. Neem ze serieus! Ouders hebben de neiging om opmerkingen te maken zoals: “Joh, het komt allemaal wel goed” of “Wees maar niet verdrietig, straks maak je wel weer nieuwe vriendjes.” Impliciet geef je daarmee aan dat je hun gevoelens niet serieus neemt. Aan verdriet zit ook geen limiet. Bij het ene kind duurt het een week, een ander kind kan er een jaar of langer last van hebben.

De betrokkenheid en ondersteuning van ouders tijdens de verhuisperiode, maar ook daarna, is enorm belangrijk. Uit onderzoek is gebleken dat het negatieve effect van verhuizen versterkt wordt als ouders niet of nauwelijks betrokken zijn of weinig steun bieden aan hun kinderen.

Gun jezelf en je gezin tijd om te wennen.

Kinderen hebben tijd nodig om te wennen aan de nieuwe situatie. Zeker jonge kinderen snappen vaak nog niet helemaal wat er allemaal is gebeurd. In het begin gaat alles prima maar nadat de rust wat is teruggekeerd, wil je kind plotseling weer naar het oude vertrouwde huis. In zo’n situatie is het goed om te beseffen dat je kind simpelweg tijd nodig heeft om te wennen en dat dit soort emoties erbij horen. Je kunt je kind vertellen dat andere kinderen die net zijn verhuisd, het soms ook lastig vinden om te wennen.
Vraag naar de dingen die je kind mist en wat hij anders zou willen. Dit geeft je kind het gevoel dat het niet vreemd is wat hij voelt en dat zijn gevoelens er mogen zijn. Erken het gevoel, maar maak het niet zwaarder dan het is.

Wennen op school is voor veel kinderen in het begin lastig. Ook dit kost tijd. Een verhuizing kan gevolgen hebben voor de schoolprestaties van een kind. Een kind kan opeens beter presteren omdat hij op de oude school al wat verder was met het leerprogramma. Een kind kan ook een achterstand hebben omdat het uitleg heeft gemist over een specifiek onderwerp. In die eerste wenperiode is het raadzaam om goed contact met de school te houden en regelmatig te bespreken hoe het gaat op school. Uit onderzoek is gebleken dat leraren minder bereid zijn om te investeren in een kind dat zij niet goed kennen, vooral als ook nog eens blijkt dat het kind al vaak is verhuisd. Gelukkig kan een schoolverandering ook positieve consequenties hebben. Een andere leeromgeving kan een betere afstemming betekenen op de leermogelijkheden van je kind.

Het gebeurt ook nog wel eens dat nieuwe kinderen gepest worden. Nieuwe kinderen kunnen als “anders” worden gezien door hun accent of omdat zij anders gekleed gaan. In de nieuwe klas bestaan ook al vaste relaties en verhoudingen waarbij een nieuw kind soms als indringer wordt gezien. Een kind wat net verhuisd is, wil natuurlijk heel graag bij de nieuwe groep horen en geaccepteerd worden. Het kan daarom in het begin lastig zijn voor een kind om een positie in de groep te verwerven. Gewenning kost gewoon tijd en dat kun je niet plannen. Zie het als een proces dat bij het ene kind meer tijd kost dan bij het andere kind. Een proces wat je gelukkig wel kunt sturen en begeleiden.

Op weg naar een verhuizing zonder Expat Child Syndrom-deel 4.

Manieren om je thuis te voelen.

Er zijn verschillende manieren om je thuis te voelen. Ga met je kinderen op pad! Neem deel aan de locale activiteiten zoals de buurtbarbecue of Halloween. Ga op zoek naar een club of vereniging die bij je kind past (en bij jezelf). Ontdek met je kinderen de plaatselijke middenstand.

In zijn algemeenheid zou je kunnen zeggen dat mensen, die zich gemakkelijk aanpassen, een enorm voordeel hebben zodra er verandering in hun leven komt. Aanpassingsvermogen stelt je in staat om flexibel om te gaan met veranderingen zoals een verhuizing.

Waarom is het soms zo lastig om je aan te passen? Mensen zijn gewoontedieren. Zodra je wordt gedwongen om je gedrag of je eigen patroon om te buigen, kan dat behoorlijk beangstigend zijn. Je zit dan niet meer in je comfortzone en dat voelt per definitie ongemakkelijk. Volgens de Amerikaanse psycholoog Dennis O’Grady ligt het onvermogen om je aan veranderingen aan te passen aan een combinatie van vijf angsten:

1. Angst voor het onbekende. Als er verandering is, heb je de regie niet
meer in handen.
2. Angst om te falen. Als je jezelf doelen stelt om te veranderen, is er ook
een kans op falen.
3. Angst om zich te binden. Je verbinden dwingt je om moeilijke vragen
te beantwoorden: Wat wil ik? Je verbinden aan een keuze kan
benauwend voelen omdat het andere opties uitsluit.
4. Angst voor afwijzing. Als je verandert, loop je het risico dat mensen
jou voor de verandering leuker vonden. Je eigen verandering dwingt
mensen in jouw directe omgeving ook mee te veranderen met
betrekking tot jullie relatie.
5. Angst voor succes. Als je verandert welke andere eisen zullen er dan
aan mij gesteld worden? Kan ik dat succes wel verdragen?

Hoe kun je jezelf over deze angsten heen zetten?

1. Wees je bewust van de veranderingen in je directe omgeving. Geef
jezelf vervolgens de tijd om de situatie goed te analyseren. Probeer
de verandering eens van verschillende kanten te bekijken om zo tot
meer inzicht te komen in de eventuele effecten van deze verandering.
2. Houd een dagboekje bij waarin je beschrijft wat er wel en wat niet
goed is gegaan die dag.
3. Zorg ervoor dat je weloverwogen besluiten neemt. Praat met mensen
uit je omgeving over je nieuwe situatie en je twijfels. Op die manier
krijg je meer informatie en inzichten.
4. Bekijk alle obstakels op jouw weg eens kritisch. Welke obstakels zijn er
precies? Staan ze jouw doel in de weg?
5. Durf te kijken naar je onzekerheden. Is dit nu wel logisch, dat ik dit
denk? Praat hierover met familie en vrienden. Check je twijfels en
gedachten bij hen, vraag steun.
6. Denk constructief en positief. Jij bepaalt hoe jij denkt over
veranderingen en hoe jij deze waarneemt en beleeft. Hoe positiever
en constructiever je over een verandering denkt, des te positiever zal
je reactie en gevoel op de verandering zijn.
7. Wees bereid om uit je comfort zone te stappen. Het zou wel eens een
geweldige ervaring kunnen zijn!
8. Wees liefdevol naar jezelf! Laat de kritiek die je op jezelf hebt los. Je
kunt niet alles meteen op orde hebben. Stap voor stap. Jij verdient
het om aardig tegen jezelf (en je kinderen) te zijn!

Op weg naar een verhuizing zonder Expat Child Syndrome-deel 5.

Vriendjes maken.

Het hebben van vriendjes heeft een belangrijke invloed op het gevoel van eigenwaarde van een kind. Sommige kinderen die op een nieuwe school komen na een verhuizing, maken al snel vrienden. Maar niet alle kinderen weten hoe zij vrienden moeten maken. Als dat zo is, dan kun je kinderen een handje helpen door erover te praten en te kijken naar hoe zij een goede vriend of vriendin kunnen zijn.

Je kunt je kind bijvoorbeeld stimuleren om de volgende vaardigheden toe te passen:

1. Oefen samen een openingszin. Zoek samen met je kind naar een zin
waarmee hij een gesprek of een spel met een ander kind kan aanknopen. Houd het simpel. Gewoon je naam zeggen is een goede ijsbreker. “Hallo, ik ben Joost, hoe heet jij?” Als je kind verlegen is, kan hij eventueel oefenen met een van de ouders of zijn broers of zussen.

2. Leer je kind dat goede vrienden samen delen, hun beurt afwachten, naar elkaar luisteren, anderen helpen en vriendelijk zijn. Plagen, slaan of pesten horen daar dus niet bij.

3. Leer je kind stil te staan bij de gevoelens van andere kinderen: “Hoe zou Tom zich voelen” of “Hoe zou jij je voelen als jou dit gebeurt?”

4. Vriendschappen groeien vaak rond gemeenschappelijke interesses. Laat je kind dus deelnemen aan activiteiten die het leuk vindt: turnen, tekenles, ballet, voetbal enz.

Om erbij te kunnen horen, hebben kinderen twee soorten sociale vaardigheden nodig: assertiviteit (voor zichzelf op kunnen komen) en sensitiviteit (rekening houden met anderen).

Een assertief kind:

• Kan zeggen wat het denkt, voelt en wil.
• Durft iets te vragen aan een ander: “Mag ik met jullie meedoen?”
• Kan teleurstellingen verwerken en tegen zijn verlies.
• Durft te reageren op het gedrag van een ander kind: “Wat je zegt ben
je zelf.”

Een sensitief kind:

• Kan luisteren naar een ander.
• Zich inleven in een ander.
• Kan wachten op zijn beurt.
• Kan aanvoelen wat in een bepaalde situatie gepast wordt gevonden:
“Dat doe je niet!”

Op weg naar een verhuizing zonder Expat Child Syndrome-deel 6.

Rituelen.

Elke vaste gewoonte die je aangrijpt om het leven in goede banen te leiden of om belangrijke momenten te vieren, kun je zien als een ritueel. Rituelen hebben iets symbolisch en zeggen in feite “dit is wat wij zijn als familie.” In je geheugen haken zij zich vast als een rustpunt en een fijne herinnering. Familietherapeuten stellen dat familierituelen zelfs een heilzame werking hebben. Zij bevorderen de saamhorigheid en versterken het besef van een gemeenschappelijke basis.

Vooral in tijden van turbulente veranderingen kunnen rituelen heilzaam zijn. Bij verhuizingen maken kinderen zich de meeste zorgen over de afbraak van alles wat vertrouwd is. Zij vragen zich bijvoorbeeld af hoe verjaardagen, sinterklaas of vakanties gevierd gaan worden. Verandert dat ook allemaal als wij gaan verhuizen? Door vast te houden aan bestaande rituelen, of juist door het creëren van nieuwe, maak jij het jezelf gemakkelijker om je aan te passen en een veilig gevoel terug te krijgen. Of je nu kind bent of volwassen, dat maakt niets uit.

Een kind wil graag een actieve rol in het ritueel. Dit kan veranderen naarmate zij ouder worden. Een puber wil geen “kinderachtige” dingen doen. Je kunt rituelen gelukkig goed aanpassen aan de leeftijd. Kinderen kunnen daar zelf ook een stem in hebben. Het aanwezig zijn van warmte is daarbij zeer belangrijk. Dit levert fijne en warme herinneringen op. Strenge ouders bij wie altijd alles op dezelfde manier moet lopen, leveren een kind geen fijne en warme herinneringen op. Dit geldt ook voor familierituelen of tradities die worden voortgezet omdat het zo “hoort.”

Herhaling, voorspelbaarheid en herkenning zijn belangrijke factoren in een familieritueel. Deze drie factoren zorgen ervoor dat er zekerheid en veiligheid ontstaat in de wereld van een kind.

Wat kunnen TCK’s zelf doen ter voorbereiding op een verhuizing of terugkeer naar het paspoortland?

TCK’s kunnen, voorafgaand aan een verhuizing, zelf onderzoek doen naar hun nieuwe gastland. Zij kunnen op zoek gaan naar dingen die hetzelfde zijn als in de plaats waar zij nu verblijven. Het is wel belangrijk om te focussen op de nieuwe ervaringen en mogelijkheden.

Pak je koffer uit, zowel fysiek als mentaal en plant een boom! Heel veel expatriates en TCK’s leven niet in het nu en planten geen boom omdat zij ervan uitgaan dat de tijd te kort is om zich echt te vestigen in het gastland. Zij verwachten weer te moeten vertrekken voordat de boom fruit gaat dragen.

Wanneer je blijft denken aan de volgende verhuizing dan leef je nooit voor de volle 100% op de plaats waar je op dat moment bent, in het nu. Wanneer het tijd is om te gaan, dan is het tijd om te gaan. Als je nooit het fruit eet van de bomen, dan zal iemand anders dat voor je doen. Dit advies volgen kan het verschil maken tussen een positieve of een negatieve ervaring. Het betekent dat je een keuze maakt om alle mogelijkheden te omarmen die het leven nu biedt, in plaats van te leven in een zelfbeschermende modus.

Wanneer ouders op deze manier in het leven staan, dan zullen TCK’s dit voorbeeld volgen.

Ontdek de cultuur van het land waar je naar toe bent verhuisd. Ga naar evenementen, leer de taal, ga naar een sportclub of een andere activiteit. Hierdoor heb je de mogelijkheid om nieuwe mensen te ontmoeten, zowel de lokale bevolking als mensen van een andere cultuur. Onderhoud de banden met familie in het paspoortland. Tegenwoordig gaat dit een stuk gemakkelijker met behulp van email, telefoon, skype, face time, what's app enz.

Indien mogelijk, nodig opa, oma, oom, tante, neef of nicht uit om op bezoek te komen zodat zij zelf kunnen zien hoe het leven van een expatriate gezin werkelijk is. Zo wordt een gemeenschappelijke herinnering gecreëerd. Een goede band opbouwen met familie in het paspoortland is belangrijk, zeker als een TCK op een bepaald moment alleen terugkeert naar het paspoortland en de ouders in het buitenland blijven. Familie kan dan een plek zijn waar een TCK naar toe kan gaan tijdens het weekend of als hij vakantie heeft.

Wat kunnen TCK’s zelf doen ter voorbereiding op een verhuizing of terugkeer naar het paspoortland? - 1

Bij terugkeer naar het paspoortland kunnen TCK’s het gevoel hebben anders te zijn dan de mensen in hun omgeving. Een TCK deelt niet dezelfde ervaringen als de andere kinderen die met elkaar opgroeiden. Het is belangrijk om te beseffen dat, ondanks dat je niet het gevoel hebt dat je “erbij” hoort, dit niet betekent dat er iets mis is met jou!

TCK’s kunnen bestempeld worden als arrogant, puur en alleen omdat zij hun levensverhaal willen delen. Soms is het verstandig om de ervaringen iets af te zwakken totdat de mensen je beter leren kennen. In plaats van te vertellen: “Ik was in de kerstvakantie op het strand in Bali”, kun je zeggen: “Ik was eens op het strand en er gebeurde het volgende.” Je hoeft je ervaringen niet te verloochenen, maar het kan enige tijd duren voordat mensen er klaar voor zijn om je verhaal te horen.

Probeer vragen te stellen aan je leeftijdsgenoten zoals: “Heb jij heel je leven in dezelfde plaats gewoond?”, “Hoe is dat?” Op deze manier zal een leeftijdsgenoot ook vragen aan jou gaan stellen en kun je op deze manier je ervaringen delen.

Wat kunnen TCK’s zelf doen ter voorbereiding op een verhuizing of terugkeer naar het paspoortland?-2

Bij terugkeer naar het paspoortland kunnen TCK’s het gevoel hebben anders te zijn dan de mensen in hun omgeving. Een TCK deelt niet dezelfde ervaringen als de andere kinderen die met elkaar opgroeiden.

Het is belangrijk om te beseffen dat, ondanks dat je niet het gevoel hebt dat je “erbij” hoort, dit niet betekent dat er iets mis is met jou! TCK’s kunnen bestempeld worden als arrogant, puur en alleen omdat zij hun levensverhaal willen delen. Soms is het verstandig om de ervaringen iets af te zwakken totdat de mensen je beter leren kennen. In plaats van te vertellen: “Ik was in de kerstvakantie op het strand in Bali”, kun je zeggen: “Ik was eens op het strand en er gebeurde het volgende.”

Je hoeft je ervaringen niet te verloochenen, maar het kan enige tijd duren voordat mensen er klaar voor zijn om je verhaal te horen. Probeer vragen te stellen aan je leeftijdsgenoten zoals: “Heb jij heel je leven in dezelfde plaats gewoond?”, “Hoe is dat?” Op deze manier zal een leeftijdsgenoot ook vragen aan jou gaan stellen en kun je op deze manier je ervaringen delen.

Wat kunnen TCK’s zelf doen ter voorbereiding op een verhuizing of terugkeer naar het paspoortland?-3.

Zit je niet lekker in je vel, praat met iemand over je gevoelens. Dit kunnen ouders, familie, een leraar of een professional op school zijn. Het gezin maakt hetzelfde door als jij dus zij kunnen een luisterend oor, veiligheid en ondersteuning bieden. Het is belangrijk dat je iemand vindt waarbij jij je goed voelt en met wie je een vertrouwelijk gesprek kunt voeren.

Besef en erken dat je niet de enige bent die deze gevoelens heeft en vraag je af wie je hiermee kan helpen. Stel jezelf de vraag: “Wat is het ergste wat kan gebeuren?” Het is ook belangrijk om jezelf niet af te zonderen. Afzondering maakt de problemen alleen maar groter. Probeer te verbinden met de mensen die je vertrouwt zodat zij jou kunnen helpen met jouw problemen.

Voor ouders is het belangrijk om aan de relatie met hun kind te blijven werken, ook in de nieuwe omgeving en ook al is het rond de verhuizing erg druk. Er komen soms tijden van weerstand voor. Als die tijden komen, probeer dan te denken aan het volgende:

• Toon je liefde. Hoe groot een kind ook mag lijken, toch vinden
kinderen het op deze leeftijd ook fijn om te zien en voelen dat je van
ze houdt.
• Luister naar je kind. Dat wil zeggen, hoor wat je kind zegt. Advies
geven en de les lezen, komen de communicatie tussen jou en je kind
zeker niet ten goede.
• Probeer je oprecht te interesseren voor de wereld van je kind. Het
helpt om interesses te delen met elkaar.
• Probeer het verdriet niet om te draaien in: “Je zult zien dat het
uiteindelijk heel leuk is daar” en “Ik denk dat de voetbalclub daar nog
veel leuker zal zijn.”
Op deze manier geef je geen ruimte aan de gevoelens van je kind. Je
gaat rationaliseren en beloften doen waarvan je niet weet of je ze wel
waar kunt maken.
• Het is belangrijk om tijd en aandacht te geven aan de kinderen en
voortdurend met hen in gesprek te blijven. Duidelijk zijn over regels en
grenzen maar tegelijk ook flexibel zijn en heel belangrijk, een veilige
plek creëren. Het is de taak van de ouders om de kinderen zodanig te
ondersteunen zodat het kind om kan gaan met het zich steeds
herhalende verdriet van afscheid nemen.
• Wanneer het gezin op vakantie gaat in het paspoortland, probeer dan
iedere keer naar dezelfde plaats terug te keren zodat kinderen het
gevoel hebben dat er tenminste één plaats in hun paspoortland is, dat
zij hun thuis kunnen noemen.

Wat is een vastzittende ouder- a stuck parent?

Een vastzittende ouder is een ouder die zijn/haar gastland niet kan verlaten met zijn/haar kind(eren) vanwege de wetten van het Haags Verdrag. Zelfs als de partner hen mishandelt of in de gevangenis zit.

In sommige gevallen kunnen zij zelf ook niet in het gastland blijven. Zij moeten vertrekken zonder hun kind.

90% van de vastzittende ouders heeft te maken gehad met huiselijk geweld in het buitenland en heeft ondersteuning nodig om een veilige plek te vinden om met hun kind(eren) te verblijven en om te navigeren door de complexe rechtsstelsels in een land dat niet het hunne is.

Voor meer informatie ga naar: globalarrk.org

5 tips voor het verhuizen met kinderen naar het buitenland.

Verhuizen naar het buitenland met kinderen kan een uitdaging zijn. Om het leven van expat ouders gemakkelijker te maken, is er een lijst met 5 tips om ervoor te zorgen dat deze verhuizing een positieve ervaring kan zijn voor zowel ouders als kinderen.

1. Wees open en communiceer met uw kinderen
2. Vind de juiste school
3. Maak kennis met de nieuwe cultuur
4. Onderhoud banden met uw thuisland
5. Zorg ervoor dat uw gezin gedekt is voor gezondheidszorg

Afgezien van de financiële factoren moet er ook rekening worden gehouden met emoties en verwachtingen vóórdat u in een vliegtuig springt om een succesvolle overgang te garanderen.

An Expat’s Guide to Choose a School Overseas is een absolute must-read als u met kinderen naar het buitenland verhuist.

Het kiezen van de juiste school voor uw kind is een van de moeilijkste beslissingen die u als expatouder zult nemen. Deze beslissing is gebaseerd op vele factoren.

‘Expat Education’ onderzoekt deze aspecten om de beslissing voor u gemakkelijker te maken en geeft tips hoe u de verhuizing van uw kind naar zijn/haar nieuwe school, in een nieuw land, minder stressvol kunt maken.

Ontdek de verschillende onderwijsopties die beschikbaar zijn, advies over het leren van talen evenals interviews met andere expatouders. Ontdek hoe u de juiste keuze kunt maken voor uw kind – en voor uzelf!

Een exemplaar van Expat-Education-Expats-Choosing-Overseas-ebook is online verkrijgbaar bij Amazon.

Plannen en inpakken voor de verhuizing naar het buitenland.

Hoe kun je je verhuizing naar het buitenland het beste organiseren?

De sleutel tot een stressvrije verhuizing is om zo lang mogelijk van tevoren te beginnen met plannen.

Het e-book: Plan and pack for you overseas move door Carole Hallet Mobbs is verkrijgbaar op Expatchild.com en kan je hierbij ondersteunen terwijl jij de eerste stappen zet naar je nieuwe leven in het buitenland.

De eerste stappen naar het leven als expat beginnen al vóór dat je je huidige woning verlaat. Je moet je bestemming onderzoeken en uitzoeken wat je meeneemt en wat je achterlaat.
En het gaat er niet alleen om dat je moet bepalen wat je moet inpakken maar ook hoe? Wie gaat je helpen om al je spullen naar het buitenland te verhuizen?

Het e-book kan je begeleiden bij de verschillende stappen die je moet zetten om je huis op orde te krijgen, op te ruimen en je spullen in te pakken om op tijd klaar te zijn voor de verhuizing naar het buitenland.

Tips om je te helpen het juiste verhuisbedrijf te vinden voor je verhuizing naar het buitenland.

• Begin op tijd met je planning.
• Vraag meerdere offertes aan.
• Kies een geaccrediteerd bedrijf wat gespecialiseerd is in verhuizingen
naar het buitenland.
• Vraag om persoonlijke aanbevelingen. Als dat niet mogelijk is, volg je
intuïtie.
• Een goede verzekering tegen verlies en schade is essentieel.
• Kies een (internationaal) verhuisbedrijf wat de spullen inpakt. Het kan
je veel tijd en stress besparen.

Zorg ervoor dat het door jou gekozen verhuisbedrijf de juiste contacten heeft op de bestemming met betrekking tot douaneformaliteiten.

Vertrouw erop dat het verhuisbedrijf een groot deel van de onvermijdelijke stress wegneemt. Zij zijn de experts en kunnen je adviseren over alle vragen die er zijn.

Waar je op moet letten voordat je een zorgverzekering voor expats kiest. Deel 1.

Wanneer je naar een ander land verhuist, is een internationale ziektekostenverzekering essentieel, vooral als je met kinderen verhuist.
Er zijn talloze zorgverzekeraars voor expats en er zijn verschillende zaken waar je rekening mee moet houden voordat je een verzekeraar kiest.

De reputatie van de verzekeraar speelt hierbij een grote rol, evenals hun financiële stabiliteit. Het heeft geen zin om dekking te krijgen van een verzekeraar die je niet zal helpen wanneer je deze het meest nodig hebt.

Enkele belangrijke factoren waar je rekening mee moet houden bij het kiezen van een ziektekostenverzekering voor expats zijn:

Evalueer je zorgbehoeften grondig.

De verzekering moet geschikt zijn voor jou en je gezin. Je moet rekening houden met leeftijd, levensstijl en medische geschiedenis. Als je een jong gezin hebt en er geen sprake is van chronische ziekten, dan kun je een polis overwegen die alleen noodgevallen en ongevallen dekt.

Iedereen ouder dan 18 jaar kan een individuele polis krijgen, maar als je jonge kinderen hebt, dan kun je er een voor het hele gezin afsluiten. Sommige ziektekostendekkingen kunnen een bovengrens hebben, bijvoorbeeld 70 jaar oud. Controleer of de polis deze dekking biedt.

Levensstijl heeft een grote invloed op het soort dekking dat je nodig hebt. Als je van sportactiviteiten en potentieel gevaarlijke hobby's houdt, sluit dan een ziektekostenverzekering af die eventuele ongelukken als gevolg van deze activiteiten dekt.

Mogelijkheden om een gezin te starten of uit te breiden.

Sommige mensen verhuizen naar andere landen en besluiten uiteindelijk een gezin te stichten. Het kan ingewikkeld worden op het gebied van gezondheidszorg en verzekeringen voor degenen die hier geen rekening mee houden.

Als je denkt dat de mogelijkheid bestaat dat je een gezin wilt stichten of als je al een gezin hebt en van plan bent om meer kinderen te krijgen, kies dan een dekking die je zwangerschaps- en pasgeborenen uitkeringen biedt.

Regel dit voordat je zwanger wordt. Houd er rekening mee dat sommige verzekerings-maatschappijen een wachtperiode hanteren, meestal tussen de 10 en 24 maanden, vanaf het moment waarop zij de polis afgeven tot het moment waarop u eventuele kosten in verband met de bevalling kunt declareren.

Waar je op moet letten voordat je een zorgverzekering voor expats kiest-
Deel 2.

Landspecifieke factoren.

Komt je gezin in aanmerking voor openbare gezondheidszorg? Zijn er uitzonderingen? De kwaliteit van de publieke gezondheidszorg verschilt per land en de verschillen liggen in de kosten, toegankelijkheid en wachttijden voor expats. Het is van belang dat het plan aansluit bij het soort ziekenhuis en de zorg die je verkiest.

Klantenservice en assistentie.

Klantondersteuning wordt vaak over het hoofd gezien, maar is nog steeds van groot belang.
Je moet erop kunnen vertrouwen dat wanneer de noodzaak zich voordoet, je iemand hebt die je begeleidt. De meeste ziekenhuizen zullen zekerheid willen krijgen dat de betaling gegarandeerd is voordat zij een behandeling aan een expat willen aanbieden.

Heeft uw werkgever dekking voor jou?

Meestal worden expats door werkgevers naar het buitenland gestuurd. De meeste werkgevers bieden hun werknemers een bedrijfsziektekosten-verzekering aan. Bekijk in dit geval wat de bedrijfsverzekering dekt en of het gezin meegerekend is.

Houd rekening met de beleidslimieten.

Hoeveel claims kunt je in een jaar indienen? Zorg ervoor dat het niet mogelijk is dat de polis afloopt terwijl je nog steeds de noodzakelijke behandeling krijgt. Een van de beste manieren om te weten wat je limieten zijn, is door na te gaan hoeveel specifieke procedures in jouw gastland zouden kosten. Raadpleeg een zorgverzekeringsadviseur over de adequate polis limieten.

Claimprocedures.

Begrijp de claimprocedure van de polis. De meeste bedrijven hebben vóór een geplande behandeling een pre-autorisatieformulier nodig om de medische rekeningen onder controle te houden. Houd ook de contactgegevens altijd bij je.

Evacuatie of repatriëring.

Mogelijk moet je een land evacueren vanwege extreem weer. Repatriëring vindt plaats als je vanwege ziekte naar huis moet. Controleer bij repatriëring of de zorgverzekering vervoer terug naar huis aanbiedt of eventuele hulp biedt. Dit kan behoorlijk duur zijn, vooral in geval van nood.

Waar moet je op letten voordat je een zorgverzekering voor expats kiest? Deel 2.

Landspecifieke factoren.

Komt je gezin in aanmerking voor openbare gezondheidszorg? Zijn er uitzonderingen? De kwaliteit van de publieke gezondheidszorg verschilt per land en de verschillen liggen in de kosten, toegankelijkheid en wachttijden voor expats. Het is van belang dat het plan aansluit bij het soort ziekenhuis en de zorg die je verkiest.

Klantenservice en assistentie.

Klantondersteuning wordt vaak over het hoofd gezien, maar is nog steeds van groot belang. Je moet erop kunnen vertrouwen dat wanneer de noodzaak zich voordoet, je iemand hebt die je begeleidt. De meeste ziekenhuizen zullen zekerheid willen krijgen dat de betaling gegarandeerd is voordat zij een behandeling aan een expat willen aanbieden.

Heeft je werkgever dekking voor jou?

Meestal worden expats door werkgevers naar het buitenland gestuurd. De meeste werkgevers bieden hun werknemers een bedrijfsziektekosten-verzekering aan. Bekijk in dit geval wat de bedrijfsverzekering dekt en of je gezin mee verzekerd is.

Houd rekening met de beleidslimieten.

Hoeveel claims kunt je in een jaar indienen? Zorg ervoor dat de polis niet afloopt terwijl je nog steeds de noodzakelijke behandeling krijgt. Een van de beste manieren om te weten wat je limieten zijn, is door na te gaan hoeveel specifieke procedures in jouw gastland zouden kosten. Raadpleeg een zorgverzekeringsadviseur over de adequate polis limieten.

Claimprocedures.

Verdiep je in de claimprocedure van de polis. De meeste bedrijven hebben vóór een geplande behandeling een pre-autorisatieformulier nodig om de medische rekeningen onder controle te houden. Houd ook de contactgegevens altijd bij je.

Evacuatie of repatriëring.

Mogelijk moet je een land evacueren vanwege extreem weer, of vindt repatriëring plaats als je vanwege ziekte naar huis moet. Controleer bij repatriëring of de zorgverzekering vervoer terug naar huis aanbiedt of eventuele hulp biedt. Dit kan behoorlijk duur zijn, vooral in geval van nood.