Te weining autonomie in je relatie?

In iedere relatie (zeker in liefdesrelaties en ouderrelaties) is het belangrijk om te weten waar je zelf ophoudt en de ander begint. Extreme vermenging maakt de relatie vaak niet intiem, maar irritant, claustrofobisch, saai, frustrerend en complex. Intimiteit heeft dus autonomie nodig.

Authentieke mensen laten zien wie ze zijn. En intimiteit heeft twee autonome persoonlijkheden nodig. Liefde heeft boven alles, vooral met jezelf te maken. Vandaar dat liefde begint met zelfliefde. Je kunt jezelf en je liefde niet op een veilige manier weggeven en terugpakken als je jezelf niet kent.

Uit behoud van jezelf en je relatie is het belangrijk om een zuivere en gezonde liefde voor jezelf te voelen. Daarna kun je die schenken aan een ander. Wanneer je dat doet, mag je ook verwachten dat het beantwoord wordt. Het begint met de vraag: wie ben jij?

Wie ben jij?

Antwoord je in gedachten met je naam, beroep of burgerlijke staat? Of heb je misschien je uiterlijk beschreven? Om tot je autonome zelf te komen dien je afstand te nemen van je status. Je hebt (een) baan, salaris, lichaam, prijzen, partner, gevoelens, gedachten, ervaringen,verlangens, maar je bent deze niet.

Je kunt dit allemaal kwijtraken en nog steeds jij zijn. Wie ben je wel?

Het juiste antwoord vinden is lastig. Vooral wanneer je in eerdere relaties jezelf niet uitte om geaccepteerd te worden. Dan ben je bij anderen niet jezelf maar wat je denkt dat de ander wilt dat je bent. Het gaat erom je eigenschappen en gedrag te zien als eenheid die los kan staan van zijn omgeving. Er is een duidelijke scheiding tussen het einde van jezelf en het begin van de ander.

Dit is een proces waar je een levenlang in ontdekt. Los levenslessen op verschillende manieren op. Helaas blijf je in bepaalde situaties reageren vanuit een overlevingsstrategie die je als kind aanleerde, waardoor sommige lessen steeds frequenter en harder blijven terugkomen.

Bijvoorbeeld: onzichtbaar zijn, altijd vrolijk zijn, zorgen voor anderen, aanpassen, prestaties leveren, perfect zijn, vechten voor het eigen belang of juist de vrede bewaren. Dezelfde manier van reageren zorgt voor hetzelfde resultaat. Ben je niet tevreden met het resultaat, zorg er dan voor dat je jezelf ontwikkelt met de kwaliteiten die je nodig hebt.

Meer autonomie

Het is stimulerend om kwaliteiten bij jezelf te ontwikkelen. Je kunt dit doen door bijvoorbeeld iets te doen wat je altijd al eens wilde doen, maar nooit hebt gedaan. Of door iets te doen wat je nooit zou willen doen, maar nu toch eens probeert.

Een andere manier om je autonomie te vergroten is je bewust te worden van je gedachten en gevoelens. Stel jezelf een periode lang een vraag die je beantwoord wilt hebben.
Bijvoorbeeld: “Waarvan werd ik vandaag gelukkig?”, “In welke situatie reageerde ik vanuit een aangeleerde overlevingsstrategie, en wat heeft me dat gebracht?”.

Schrijf je antwoorden op en maak na een paar weken een betrouwbaar gemiddelde. Je ontwikkelt jezelf dus door te experimenteren met je gedrag en je gevoelens te doorleven. En ook door je relaties met anderen.

Narcissus - hou van jezelf

Wat je kunt leren van Narcissus

Om je autonomie een flinke boost te geven en jezelf te aanvaarden, schrijf je een persoonlijkheidsprofiel. Dat begint met positieve punten van jezelf te beschrijven zoals een beste vriend dat zou doen. Leer jezelf kennen door terug te kijken op je verleden en creëer je eigen rijke geschiedenis aan de hand van anekdotes die leuk zijn om te delen. Leer jezelf kennen zoals je jouw geliefde leerde kennen: met een roze bril.

Heb oog voor jezelf zoals verliefde mensen ook niet meer naar anderen kijken om te vergelijken wie nog leuker zou kunnen zijn – jij bent leuk! Herontdek je geliefde, vrienden en familie door een actieve rol in te nemen in je sociale omgeving en werk. Nadat je de lange versie van het persoonlijkheidsprofiel hebt geschreven, kort je het in tot een korte versie dat de kern raakt en waarnaar je je wilt gedragen. Heet het profiel hartelijk welkom en hou ervan.

Jij gedraagt je kleiner dan de ander

Eenmaal in een relatie, wordt je gevoel van eigenwaarden soms bedreigd. Je fragiele identiteit komt onder druk te staan. Wanneer je alleen bent gedraag je jezelf misschien anders dan wanneer je met anderen bent. Dat kost energie en is zinloos voor de relatie. Wanneer het vitaal lijkt om alleen te zijn, is de innerlijke ruimte meestal gekrompen door het reageren op anderen. Zorg er voor dat je grenzen voelt.

Grenzen herken je bijvoorbeeld door irritatie op te merken. Communiceer je grenzen in de situatie waarin je grens werd overschreden. Dit kan kort en zonder argumentatie. Leg later uit waarom het voor jou een grens is. Paradoxaal kan men alleen ja zeggen als men nee kan zeggen. Door geen nee te zeggen, zegt men niets.

Weet wie je bent en wat belangrijk voor je is. Hoe meer relatie ervaring des te groter het geruststellende gevoel dat de ander om je geeft, ook na een onprettige reactie.

Lekker in je vel

Met welke bril kijk je naar relaties en liefde? Ben je bereid alle risico’s te nemen, of wil je gered worden van de eenzaamheid? Of zie je zoveel risico’s en doemscenario’s dat je liever alleen blijft? Heb je het nodig dat een ander je ‘goedkeurt’? Kun je bij andere mensen jezelf zijn? Verbetert je leven met de ander, of hangt je leven af van de ander?

Zelfverzekerde mensen die zich voldoende autonoom voelen, gedragen zich op een bepaalde manier. Ook jij kunt hiermee oefenen:

• Na vergelijking met anderen benadruk je in gedachte een goed punt van jezelf, zonder dat je oordeel over de kwaliteit van de ander verandert.

• Doe wat je moet doen om een goed gevoel over jezelf te hebben.

• Neem evenredig deel aan een gesprek op basis van het aantal gesprekspartners.

• Ben toegankelijk voor anderen door een open houding in te nemen en contact te maken.

• Herken grenzen. Weet wat van jou is, en wat van de ander is. Geef niets weg dat je niet kunt missen of herstellen. Vertrouw er zo op dat je verwachting niet beschaamd wordt.

• Heb vrede in jezelf zonder bewijsdrang.

• Respecteer waarom jij en de ander zijn geworden wie jullie zijn.

• Leef volgens je eigen regels en verwacht dat anderen ook eigen regels hebben. Respecteer deze.

• Heb oprechte interesse en luister goed. Ben beschikbaar voor eerlijke en oprechte gesprekken.