Waarom gaat het bij mij altijd mis? Omgaan met faalangst

Waarom gaat het bij mij altijd mis? Omgaan met faalangst.

Spanning voor een presentatie, een examen, of een sollicitatiegesprek. De meeste mensen kennen zo’n gevoel wel. Het is lastig, maar vaak ook helpend. De spanning maakt je alert en je doet daardoor goed je best om goed voor de dag te komen. Maar soms kan de spanning je teveel worden. Daardoor ga je niet beter presteren, maar blokkeer je.

Heel veel mensen kennen dat gevoel wel uit hun schooltijd. Thuis had je een prachtige spreekbeurt voorbereid. Maar toen je eenmaal voor de klas stond, kwam je nauwelijks verder dan het noemen van de punten die je op je spiekbriefje genoteerd had. Of je moest een repetitie maken en opeens was je bijna alles vergeten wat je de avond ervoor geleerd had. Je was zo gespannen, zo bang dat het niet zou lukken, dat het ook echt misging. Faalangst noemen we dat.

Na zo’n ervaring van mislukking kan je faalangst groter worden. De vorige keer ging het mis, dan gaat het nu natuurlijk ook weer mis. Dat ertoe leiden dat je dingen waar je tegenop ziet uitstelt of zelfs helemaal niet meer doet. Daar word je ook niet gelukkig van, maar hoe kom je van je faalangst af.

Het belangrijkste is waarschijnlijk dat je je angst eerlijk onder ogen ziet en je afvraagt: waar ben ik nu precies bang voor? Je angst onder ogen zien is niet gemakkelijk. Liever ga je dat uit de weg en toch is het vaak de eerste stap naar de overwinning van je angst. Vraag je serieus af:

Waar ben ik precies bang voor? Wat zou er fout kunnen gaan?
Hoe reëel is het dat dat gebeurt?
Hoe erg is het als er zoiets gebeurt?
Wat zou ik kunnen doen als dat waar ik bang voor ben gebeurt, kan ik het misschien voorkomen?

De antwoorden op deze vragen zouden je kunnen om meer het heft in handen te nemen. Wat er ook gebeurt, het overkomt je niet allemaal, je kunt zelf ook iets doen.

Laten we het eens toepassen op het volgende: Stel je ziet er tegenop om naar een feestje te gaan waar je bijna niemand kent. Maar ja, een vriend(in) vindt het wel heel leuk als je komt.

Waar ben je dan bang voor? Waarschijnlijk dat het je niet lukt om echt contact te leggen met anderen en dat je op dat feestje alleen komt te staan (of heel de avond de verhalen van een iemand moet aanhoren over zijn bizarre hobby) en dat je je daardoor heel stom gaat voelen.

Hoe reëel is het dat zoiets gebeurt? Als je van jezelf weet dat je niet zo heel makkelijk contact legt, zou het best wel eens zo kunnen gaan.

Hoe erg is dat? Het kost je een avond. en je voelt je die avond misschien wel een loser.

Wat zou je zelf eraan kunnen doen? Eigenlijk best wel wat dingen: Je kunt met jezelf afspreken dat als het feestje niet leuk blijkt te zijn, je op tijd weer weggaat. Bedenk eventueel vooraf met wat voor reden je eerder zou kunnen vertrekken. Bespreek het eventueel ook vooraf met degene die het feestje organiseert.

Ook kun je je afvragen of het ‘loser gevoel’ wel zo terecht is. De meeste mensen is het heel normaal dat ze het lastig vinden om op een feestje contact met onbekenden te maken. Als je vooraf een reden bedenkt waarom je op tijd weer weg kan, laat je bovendien zien dat jij zelf je keuzes maakt in het leven.

Het kan goed dat deze vragen niet genoeg helpen. Dat je angsten daarvoor echt veel te groot zijn. Dan kan het ook goed zijn om in therapie te gaan en eens verder te onderzoeken wat de dieper liggende oorzaken van je angsten zijn. Wat is er ooit misgegaan?

Hoe zou je daar nu anders mee omgaan? Dat betekent ook dat je je angsten onder ogen hoeft te zien. Maar je hoeft dat dan niet alleen te doen. In therapie kun je dit op een veilige manier doen.