10 (lichamelijke) effecten van stress

Wat stress met je doet en wat de meeste mensen niet weten. Veel mensen die bij mij komen, hebben stress gerelateerde klachten. Wat zijn dat dan? En waarom is dit zo belangrijk? Dit verhaal vertel ik zo vaak, dat ik dacht, ik schrijf er een stukje over. Ik denk dat veel meer mensen iets kunnen hebben aan dit verhaal.

Wat doet stress in je hoofd?
Als je last hebt van stress vanwege een hoge werkdruk of omdat je gewoon heel veel uren werkt. Of als je last hebt van stress omdat je meerdere rollen hebt die je allemaal even goed wilt doen, zoals werken, het huishouden, moeder, vader, echtgenoot, vriendin, dochter, zoon, etc. Of omdat je vindt dat je van alles moet doen en het nooit goed genoeg is, kun je last krijgen van stress. Het hoeft dus niets te maken te hebben met werk!

Stress maakt een hormoon aan in je lijf. Bij kortdurende stress is dat adrenaline. Als je bijvoorbeeld bijna een aanrijding hebt gekregen, dan krijg je een rush van adrenaline. Dat hormoon zorgt ervoor dat je vlucht, vecht of bevriest. Bij kortdurende stress op je werk, heb je dan ook even deze rush van adrenaline die ook weer verdwijnt als de stress verdwijnt. Als de stress langer aanhoudt, en je maanden lang met stress in je lijf rondloopt, gaat je lichaam een ander hormoon aanmaken: cortisol. Ook hier maakt het niet uit of dit nu komt door werk of door een aanhoudende stressvolle situatie thuis.

Wat doet stress in je lijf?
Cortisol is heel nuttig voor als je een ontsteking in je lijf hebt, het is namelijk een ontstekingsremmer. Maar als je geen ontstoken teen hebt en wel cortisol blijft aanmaken vanwege de stress, kan dit voor heel veel 'bijwerkingen' zorgen.

Het maakt namelijk dat je hersenen gaan krimpen. En net die delen daaromheen hebben daar last van. Enkele voorbeelden van klachten:

Het tast je (korte termijn) geheugen aan. Je vergeet dingen, afspraken, dingen die je zou doen, dat waar je voor naar boven bent gelopen, dingen die gezegd en verteld zijn aan je. Best lastig. Je hebt steeds meer geheugensteuntjes nodig en post-its met je To Do's.

Het tast je slaapcentrum aan. Je kunt slecht in slaap vallen of je wordt veel te vroeg wakker. Gevolg daarvan is dat je continu moe bent.

Het tast je hormooncentrum aan. Kan zo maar zijn dat je ongesteldheid helemaal ontregeld is.

Het tast je libido aan. Je hebt eigenlijk helemaal nergens zin meer in. Dus dit al helemaal niet.

Het tast je emotie-regulatie aan. Je kunt in huilen uitbarsten om het minst geringste. Dingen waar je normaal geen last van had, kunnen je nu helemaal uit balans brengen. De rij in de supermarkt, file onderweg, een klacht of compliment.

Het tast je eet-centrum aan. Het kan dan zo zijn dat je niet voelt dat je honger hebt of dorst. Of je voelt niet of je genoeg hebt gegeten.

Het tast je spraak-centrum aan. Dat je niet meer goed uit je woorden kunt komen. Dat je woorden verkeerd uitspreekt. Of niet meer weet wat het woord is wat bij iets hoort.

Het tast je geduld-lontje aan. Daar waar je eindeloos geduld had met je kind, kan je nu niks meer hebben. Of de dingen die je in je partner zo leuk vond en bewonderde, zijn nu bronnen van ergernis geworden.

Het tast je vet-afbreek hormoon aan. Dit kan leiden tot gewichtstoename en het zorgt ervoor dat het vet blijft zitten waar het zit. Ga in deze periode dan ook niet proberen af te vallen! Dit heeft een averechts effect.

Het tast je beoordelingsvermogen aan. Je kunt dingen niet meer helder (over)zien. Er is geen overzicht en je kunt niet meer goed hoofdzaken van bijzaken scheiden. Dit is daarom ook niet het moment om je huis te kopen of te koop te zetten of te scheiden/te trouwen. Grote beslissingen zou ik nu even niet doen.

Als je je stressniveau niet naar beneden brengt worden deze klachten alleen maar erger en uiteindelijk kan je lijf niet verder. Je hebt het opgebruikt. Dan val je in een Full Blown Burn-Out. Een vermoeidheid die je je niet voor kunt stellen.

Je kunt niets, niet naar de keuken, niet naar de bank. Je kunt niet lezen, geen tv kijken, geen podcast luisteren, geen boodschapje doen, niet je kind naar school brengen, geen email schrijven, geen telefoongesprek voeren, niet je hond uitlaten. Je energie is op. Je batterij is meer dan leeg, hij is stuk.

Hoe nu verder?
Ons lijf is echt wonderlijk want dit alles kan gewoon weer herstellen als je ervoor zorgt dat je cortisol levels weer gaan zakken.